Đồng USD đã thống trị thương mại hóa toàn cầu và dòng vốn trong nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên, nhiều quốc gia đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho USD Mỹ để giảm sự phục thuộc vào Mỹ.
Biểu đồ này liệt kê sự trỗi dậy của đồng đô la Mỹ với tư cách là đồng tiền dự trữ quốc tế chiếm ưu thế và những nỗ lực gần đây của nhiều quốc gia nhằm phi đô la hóa và giảm sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính của Hoa Kỳ.
Sự thống trị của USD Mỹ
Chỉ sau một đêm, Mỹ đã trở thành cường quốc tài chính hàng đầu sau chiến tranh thế giới thứ nhất. Nước này chỉ tham chiến vào năm 1917 và nổi lên mạnh mẽ so với các đối tác phương Tây.
Kết quả là, USD bắt đầu thay thế đồng Bảng Anh với tư cách là đồng tiền dự trữ quốc tế và Mỹ cũng trở thành nước tiếp nhận đáng kể dòng vốn vàng thời chiến.
USD ngay sau đó đã đạt được vai trò lớn hơn vào năm 1944, khi 44 quốc gia ký kết Thỏa thuận Bretton Woods, tạo ra một chế độ trao đổi tiền tệ quốc tế tập thể được chốt bằng USD, USD sau đó được chốt bằng giá vàng.
Vào cuối những năm 1960 hàng xuất khẩu của châu Âu, Nhật Bản trở nên cạnh tranh hơn với hàng xuất khẩu của Mỹ. Có một nguồn cung cấp USD lớn trên khắp thế giới, khiến việc hỗ trợ USD bằng vàng trở nên khó khăn. Tổng thống Nixon đã chấm dứt khả năng chuyển đổi trực tiếp từ USD sang vàng vào năm 1971. Điều này đã chấm dứt cả chế độ bản vị vàng và giới hạn về số lượng tiền tệ có thể được in.
Mặc dù vẫn là đồng tiền dự trữ quốc tế, nhưng kể từ đó, USD ngày càng mất đi sức mua.
Các bước tiến tới phi đô la hóa của Nga và Trung Quốc
Lo ngại về sự thống trị của Mỹ đối với hệ thống tài chính toàn cầu vào khả năng “vũ khí hóa” nó của nước này, các quốc gia khác đã thử nghiệm các giải pháp thay thế để giảm bớt quyền bá chủ của USD.
Khi Mỹ và các nước phương Tây khác áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga để đáp trả việc nước này xâm lược Ukraine, Nga và Trung Quốc đã hợp tác để giảm sự phụ thuộc vào USD và thiết lập sự hợp tác giữa các hệ thống tài chính của họ.
Kể từ cuộc xâm lược vào năm 2022, giao dịch đồng Rúp và Nhân dân tệ đã tăng gấp 80 lần. Nga và Iran cũng đang hợp tác để tung ra một loại tiền điện tử được hỗ trợ bằng vàng, theo hãng thông tấn Nga Vedmosti.
Ngoài ra, các ngân hàng trung ương đã mua vàng với tốc độ nhanh nhất kể từ 1967 khi các quốc gia chuyển sang đa dạng hóa dự trữ của họ khỏi USD.
Các quốc gia khác đang giảm sự phụ thuộc vào USD như thế nào?
Giảm sự phụ thuộc vào USD là một chủ đề ở nhiều nơi trên thế giới:
- Trong những tháng gần đây, Brazil và Argentina đã thảo luận về việc tạo ra một đồng tiền chung cho hai nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ.
- Trong một hội nghị ở Singapore vào tháng 1, nhiều cựu quan chức Đông Nam Á đã nói về những nỗ lực phi đô la hóa đang được tiến hành.
- Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ấn Độ đang đàm phán để sử dụng đồng rupee để giao dịch các mặt hàng phi dầu mỏ nhằm tránh xa đồng USD, theo Reuters.
- Lần đầu tiên sau 48 năm, Ả Rập Saudi cho biết quốc gia giàu dầu mỏ này sẵn sàng giao dịch bằng các loại tiền tệ ngoài đồng đô la Mỹ.
Bất chấp những diễn biến này, ít người cho rằng đồng USD sẽ sớm thấy sự kết thúc sức mạnh của nó trên toàn cầu. Hiện tại, các ngân hàng trung ương vẫn nắm giữ khoảng 60% dự trữ ngoại hối bằng đô la.
Nguồn: visualcapitalist
