Thị trường chứng khoán đã khép lại tuần giao dịch bản lề bằng một phiên tăng điểm tích cực với sắc xanh, tím trải rộng trên tất cả các ngành. Đặc biệt nhóm ngành chứng khoán khi hàng loạt cổ phiếu như AGR, BSI, CTS, VND, VCI, HCM, MBS, SHS…đều tăng hết biên độ.
Chỉ chưa đầy 2 tuần, nhóm cổ phiếu chứng khoán đã có 2 lần đồng loạt tăng trần. Lần gần nhất diễn ra vào phiên 16/11 khi thị trường ngược dòng tăng ngoạn mục. Tính từ đáy dài hạn xác nhận vào giữa tháng 11, SHS (+44%), MSB (+37%), HCM (+30%), VND (+15%), VCI (+18%)… đều tăng hàng chục phần trăm.
Mặc dù vậy, phần lớn cổ phiếu chứng khoán vẫn còn thấp hơn đến 60-70% so với đỉnh. Việc cổ phiếu chiết khấu sâu từ đỉnh là một trong những yếu tố thúc đẩy dòng tiền bắt đáy. Ngoài ra, đà giảm khốc liệt nhất trong nhiều năm qua cũng đã kéo định giá nhóm cổ phiếu chứng khoán về mức hợp lý.
Sau nhịp tăng mạnh, hầu hết nhóm chứng khoán vẫn có P/B dưới 1,5 lần trong khi chỉ có vài cổ phiếu ít tên tuổi như DSC, VUA, CSI là có định giá cao nhất. Thậm chí, rất nhiều cổ phiếu chứng khoán còn dưới giá trị sổ sách, trong đó có những cái tên “hot” trên thị trường như: VDS, VIX, BVS, AGR, FTS, BSI, SHS, VND…
Dù đã tăng mạnh từ đáy, nhưng nhóm chứng khoán vẫn chỉ còn duy nhất một đại diện trong danh sách tỷ USD vốn hóa. Đây là điều đáng tiếc khi vào thời kỳ đỉnh cao hồi cuối năm ngoái từng có 3 cổ phiếu chứng khoán lọt vào danh sách trên. Thời điểm ấy thị trường cũng giao dịch sôi động chưa từng thấy với nhiều phiên khớp lệnh hàng tỷ USD.
Xu hướng tăng lãi suất đã ảnh hưởng đáng kể vào dòng tiền chảy vào chứng khoán. Một phần đáng kể lượng tiền đã rút ra khỏi thị trường này để sản xuất kinh doanh hoặc chuyển sang kênh đầu tư ít rủi ro hơn như gửi ngân hàng, tiết kiệm ngân hàng.
Lượng tài khoản mở mới các tháng gần đây liên tục giảm, thanh khoản thị trường cũng “èo ọt” với giá trị khớp lệnh bình quân phiên trên HOSE từ đầu tháng 11 chỉ còn chưa đến 9.200 tỷ đồng, thấp nhất kể từ đầu năm 2021. Sự sụt giảm thanh khoản và lượng tài khoản mở mới có ảnh hưởng lớn đến các mảng hoạt động của công ty chứng khoán, nhất là môi giới cho vay.
Theo thống kê, lãi từ cho vay và phải thu của 45 công ty chứng khoán trong quý 3 đạt gần 4.300 tỷ đồng, giảm 320 tỷ đồng so với quý trước. Như vậy, nhóm các công ty chứng khoán đã có quý thứ 2 liên tiếp ghi nhận sự sụt giảm từ nguồn thu này. Đây là điều khá bất ngờ khi dư nợ cho vay toàn thị trường đã tăng trở lại trong quý 3 vừa sau khi giảm mạnh vào quý trước đó.
Ước tính, dư nợ cho vay của các công ty chứng khoán đến cuối quý 3/2022 vào khoảng 165.000 tỷ đồng, tăng khoảng 15.000 tỷ so với quý trước. Nếu tính theo cho vay 3 bên, con số thực tế có thể lớn hơn. Dư nợ cho vay margin ước tính khoảng 153 nghìn tỷ đồng, tăng 13 nghìn tỷ đồng so với cuối quý trước còn lại là ứng trước tiền bán.
Sự lệnh pha trong quý vừa qua có thể đến từ việc margin duy trì ở mức thấp trong phần lớn thời gian của quý do tâm lý thận trọng của phần đông các nhà đầu tư, nhưng bất ngờ tăng mạnh vào thời điểm cuối quý bởi các hoạt động đi vay của lãnh đạo doanh nghiệp, cổ đông lớn để bù đắp sự thiếu hụt nguồn vốn do siết chặt trái phiếu và room tín dụng hạn chế.
Xu hướng này đã tạo thêm áp lực lên nhiều cổ phiếu, nhất là nhóm BĐS trong giai đoạn thị trường giảm mạnh xuống đáy dài hạn. Một số công ty chứng khoán call margin lãnh đạo doanh nghiệp nhưng không thể bán giải chấp do cổ phiếu giảm sàn. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của nhóm chứng khoán quý 4.
Nhận định về tình hình kinh doanh của năm 2022 của nhóm chứng khoán, KIS Việt Nam không kỳ vọng một năm như mơ tương tự năm 2021 với mức tăng mạnh, mà thiên về các kịch bản về kết quả kinh doanh đi ngang hoặc giảm nhẹ. Càng về cuối năm, khi các kết quả kinh doanh nếu so trên cơ sở cùng kỳ năm ngoái ngày càng tiêu cực do mức nền cao vào nửa cuối năm ngoái.
Tuy nhiên, triển vọng dài hạn của nhóm chứng khoán vẫn được đánh giá lạc quan nhờ dư địa tăng trưởng số lượng nhà đầu tư còn nhiều. Ngoài ra, một số câu chuyện như (1) Thanh lọc thị trường trái phiếu; (2) Triển khai hệ thống KRX; (3) Rút ngắn chu kỳ thanh toán; (4) Nâng hạng thị trường được kỳ vọng sẽ thúc đẩy hoạt động của các công ty chứng khoán.
Xem thêm:
