***Đây là đoạn trích 1 phần trong bài phỏng vấn Vitalik Buterin (cha đẻ của Ethereum) và bố của anh ấy trên Fortune***
Người tạo ra Ethereum không lo lắng về sự sụp đổ tiền điện tử hiện tại, nhưng anh ấy không thích việc sáng tạo của mình trở nên đầu cơ như thế nào.
Anh ấy học về Bitcoin khi còn là một thiếu niên từ cha mình, một kỹ sư và doanh nhân gốc Nga, người đã chuyển gia đình đến Canada tên là Dmitry Buterin.
Vitalik và Dmitry (còn gọi là Dima) đều nói với Fortune rằng hiện tại họ đã quen với sự biến động, nhưng vào Ngày của cha thì một trong những cặp cha con nổi bật nhất trong DeFi này đã có một thông điệp khác: hãy nghĩ về cách có thể sử dụng tiền điện tử khác.
Vitalik nói với Fortune vào hôm thứ 4 tuần trước:
“Tiền điện tử đã có những thăng trầm trước đây, và nó sẽ lại có những thăng trầm trong tương lai. Giai đoạn đi xuống chắc chắn là đầy thách thức, mặc dù chúng cũng thường là giai đoạn mà các dự án có ý nghĩa nhất được nuôi dưỡng và xây dựng.”
Thời gian trước đó anh ấy đã là một tỷ phú tiền điện tử nhưng hiện tại thì không, Vitalik giải thích rằng tiền chưa bao giờ là trọng tâm hay động lực của anh ấy. Anh ấy không thích các khía cạnh đầu cơ mà Ethereum có thể được sử dụng và nhận thấy nhiều điều cho mạng lưới hơn là các trường hợp sử dụng tài chính.
Cả Vitalik và Dima đều hy vọng sẽ thấy nhiều ứng dụng hơn ngoài lĩnh vực tài chính, đồng thời tiếp tục ưu tiên cải thiện Ethereum và công nghệ của nó. Hành động của họ đã chứng minh điều này khi mà Tổng thống Nga Vladimir Putin xâm lược Ukraine vào tháng 2, Vitalik và Dima đã hỗ trợ Ukraine DAO, một tổ chức được gọi là tự trị phi tập trung, gây quỹ hàng triệu đô la để hỗ trợ người dân Ukraine trong bối cảnh chiến tranh. Cả hai khoản quyên góp cho DAO và Dima đều nằm trên ví đa chữ ký của họ.
Đôi khi, Vitalik đăng các ý tưởng của mình cho tương lai của không gian trên trang web của mình — gần đây nhất, chẳng hạn, anh ấy đã chia sẻ suy nghĩ về mã thông báo soulbound, nơi hồ sơ về thông tin xác thực của một cá nhân có thể được ghi lại trên chuỗi. Lần khác, anh ấy viết về bản nâng cấp “The Merge” rất được mong đợi của Ethereum, nơi mạng lưới sẽ chuyển từ cơ chế bằng chứng công việc (POW) sang bằng chứng cổ phần (POS) và giảm đáng kể tác động đến môi trường của nó.
Trong một phần Hỏi & Đáp trên phạm vi rộng, Vitalik và Dima đã nói chuyện với Fortune về hành trình của họ trong không gian, Ethereum hối tiếc, hy vọng và thích tương lai của ngành, The Merge được mong đợi cao trước sự sụp đổ của hệ sinh thái Terra , v.v. Mặc dù cuộc phỏng vấn đã diễn ra vào đầu tháng 6, ngay trước đợt bán tháo tiền điện tử nghiêm trọng, Vitalik và Dima đã chia sẻ các bình luận bổ sung về trạng thái thị trường vào ngày 15 tháng 6, các bình luận này cũng được chia sẻ.
Fortune: Dima, anh bắt đầu nhận thấy sự quan tâm của Vitalik đối với những con số từ khi nào?
Dima: Từ khi chỉ mới khoảng 3 tuổi. Ông của Vitalik là một người thực sự thông minh và ông ấy đã dạy Vitalik toán học, chữ cái, con số và những thứ tương tự.
Bạn có biết Lego construction blocks? Mọi người thường xây dựng các tòa nhà và những thứ khác theo cách đó. Vitalik thì lại rất thích xây dựng các con số từ chúng. Lớn lên ở Liên Xô, khả năng tiếp cận đồ chơi và đồ dùng của tôi rất hạn chế. Vì vậy, khi Vitalik lớn lên, tôi thực sự muốn mua cho Vitalik những món đồ chơi thú vị. Tôi bắt đầu với Legos vì Legos là một trò chơi logic khá thú vị và thực sự rất hấp dẫn khi thấy cách Vitalik sử dụng nó theo một cách rất khác.
Vitalik: Sau khi tôi đến Canada, bố tôi đã mua cho tôi một số cuốn sách để tôi học về lập trình và tôi mới bắt đầu lập trình. Tôi bắt đầu tạo game cho chính mình để chơi và tôi chắc chắn nhớ rằng tôi đã thấy điều đó rất thú vị và rất vui ngay từ khi mới bắt đầu.
Dima, anh là người đầu tiên giới thiệu Vitalik với Bitcoin phải không? Điều gì đã thu hút anh đến với Bitcoin ngay từ đầu?
Dima: Chà, tôi rất tò mò và thích công nghệ, máy tính và những thứ tương tự là một trong những lĩnh vực tri thức màu mỡ nhất của con người để khám phá về trí tò mò của con người. Vì vậy, tôi đã nghe podcast này. Anh chàng điều hành podcast, anh ta là một người rất tò mò, và anh ta đã tiếp xúc với rất nhiều chủ đề khác nhau. Sau đó, trên podcast của anh ấy, tôi nghe nói về Bitcoin, và điều đó nghe có vẻ rất có ý nghĩa. Anh ấy thực sự giỏi trong việc giải thích mọi thứ, và tôi thấy điều đó thật hấp dẫn.
Tôi rất vui vì Vitalik cũng rất “tò mò” —Ý tôi là, Vitalik cũng luôn rất tò mò về rất nhiều thứ. Vì vậy khi tôi nói với Vitalik rằng, “Ồ, bố đã tìm thấy điều thú vị này. Này Vitalik, hãy kiểm tra nó. Có lẽ nó sẽ thú vị với con đó.”
Bạn nghĩ gì khi Vitalik bắt đầu bắt tay vào xây dựng Ethereum?
Dima: Một điều đặc biệt mà tôi nhớ lại là khi chúng tôi ở nhà, Vitalik đã chia sẻ với tôi tờ whitepaper của con và nó thực sự được viết rất hay. Tôi thực sự ấn tượng bởi vì thành thật mà nói, tôi đã không theo dõi tiền điện tử một cách chặt chẽ nhưng… khi tôi đọc whitepaper, nó rất có ý nghĩa đối với tôi. Tôi nghĩ đây là một trong những tài năng của Vitalik. Vitalik có thể hiểu một điều gì đó rất phức tạp và giải thích nó một cách dễ hiểu.
Vitalik: Vào tháng 12/2013, tôi trở lại Toronto và bố tôi quan tâm đến những gì tôi đang làm và tôi đã cho bố tôi xem whitepaper, bố tôi lúc đó chắc chắn thấy nó rất hấp dẫn.
Khi Ethereum đạt được nhiều sự quan tâm hơn, bạn có ngạc nhiên khi mọi người bắt đầu sử dụng nó không? Bạn có bao giờ đoán trước được nó sẽ trở thành gì không?
Vitalik: Không. Lúc đầu, tôi thực sự nghĩ rằng đây chỉ là một dự án nhỏ mà chúng tôi sẽ bắt tay vào thực hiện trong vòng 3 hoặc 4 tháng và sau đó, tôi sẽ quay lại trường đại học. Nhưng vào tháng 1/2014, tôi thấy rằng có rất nhiều sự quan tâm đến dự án và rõ ràng là sẽ mất nhiều thời gian hơn nữa đến nỗi cuối cùng tôi nhận ra rằng tôi phải từ bỏ kế hoạch đó về cơ bản.
Vì vậy, lúc đầu tôi nghĩ nó sẽ là một thứ gì đó khá nhỏ. Sau đó, tôi nghĩ nó sẽ có thể là một cái gì đó thú vị. Điều khác đã xảy ra mà tôi hoàn toàn không mong đợi là không gian tiền điện tử lớn như thế nào lần đầu tiên vào năm 2017 và sau đó là vào năm 2021. Tôi nghĩ rằng một phần của tốc độ tăng trưởng nhanh chóng chắc chắn là một bất ngờ lớn đối với tôi.
Cả hai bạn cảm thấy thế nào về tình trạng hiện tại của thị trường? Bạn có bất kỳ mối quan tâm, hoặc suy nghĩ về những gì phía trước?
Vitalik: Tiền điện tử đã có những thăng trầm trước đây, và trước đó nó đã từng có những thăng trầm, và nó sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai. Giai đoạn đi xuống chắc chắn là thách thức, mặc dù chúng cũng thường là giai đoạn mà các dự án có ý nghĩa nhất được nuôi dưỡng và xây dựng. Tôi tin tưởng rằng hệ sinh thái Ethereum sẽ tiếp tục trở thành một hệ sinh thái blockchain thành công và trưởng thành hơn, sẵn sàng đáp ứng những hy vọng và ước mơ mà hàng triệu người có đối với không gian tiền điện tử trong thập kỷ tới.
Dima: Cuộc sống là theo chu kỳ. Thị trường có tính chu kỳ. Tiền điện tử rất có tính chu kỳ. Tôi đã theo dõi những diễn biến của thị trường tiền điện tử trong hơn một thập kỷ, nó đã phát triển và nó cũng đã đi xuống. Nó sẽ lên một lần nữa rồi nó sẽ lại xuống.
Không có gì thay đổi đối với tôi về tiềm năng lâu dài của nó. Đối với tôi, rõ ràng rằng Tiền điện tử và công nghệ blockchain hiện đang bước vào kỷ nguyên được áp dụng hàng loạt.
Nó không bao giờ là một đường thẳng cũng không trơn tru. Ngay bây giờ, có rất nhiều sợ hãi. Có rất nhiều nghi ngờ. Có cuộc chiến này đang diễn ra ở Ukraine. Có những thứ khác đang diễn ra trên thế giới. Tỷ giá của Cục Dự trữ Liên bang FED và có rất nhiều thứ. Nhưng con người thật kiên cường. Vì vậy, chúng ta sẽ đi qua điều này. Chúng tôi sẽ xây dựng một số thứ khác. Ethereum sẽ hợp nhất để chuyển sang bằng chứng cổ phần. Đây là một công cụ rất thú vị. Không có gì thay đổi đối với tôi về triển vọng của Ethereum. Có một chút sợ hãi ngắn hạn và những kẻ đầu cơ sẽ bị loại bỏ, và, vâng, sẽ có một số đau khổ, không may và đau đớn rồi sau đó cuộc sống sẽ tiếp tục.
Mọi người đang lo lắng về sự lây lan và rủi ro hệ thống kể từ khi hệ sinh thái Terra sụp đổ. Hiệu ứng domino của nó đã có tác động trong không gian. Có điều gì cần rút ra ở đây mà chưa được nói đến đủ quan trọng không?
Vitalik: Tôi nghĩ nói chung, sự sụp đổ của Luna về mặt nào đó là một trong những khoảnh khắc quan trọng, lành mạnh trong tiền điện tử, nhắc nhở mọi người rằng những mặt trái là có thật. Bạn không thể chỉ xây dựng một hệ thống và giả vờ một cách kỳ diệu rằng trường hợp tiêu cực sẽ không bao giờ xảy ra. Bạn không thể chỉ lo lắng về lãi suất như thế nào trong ngắn hạn, bạn cũng phải lo lắng về những cái đuôi béo bở, lo lắng về những tình huống thực sự đặc biệt này. Tôi nghĩ rằng đó là cái nhìn sâu sắc cuối cùng sẽ dẫn đến một hệ sinh thái tiền điện tử ổn định hơn.
Ngoài ra, tôi nghĩ rằng, bất cứ khi nào những tình huống như thế này xảy ra trong không gian tiền điện tử thì đó là một trong những lớp lót bạc khác, ít nhất là theo kinh nghiệm của tôi, luôn xảy ra là thời điểm làm sáng tỏ về mặt đạo đức này, nơi bạn có thể thấy những người khác nhau phản ứng như thế nào và bạn nhận được bao nhiêu cái nhìn rõ hơn về tính cách của họ và loại người thực sự của họ hơn bạn trong thời kỳ tốt đẹp.
Dima: Đây là một sự kiện rất đau buồn đối với rất nhiều người mất rất nhiều tiền.
Hy vọng của tôi là chúng ta sẽ không bị giới hạn ở “Hãy hạn chế. Hãy cấm. Hãy dừng việc này lại.” Có tất cả các loại hậu quả … và bài học chúng ta học được từ tất cả những điều đó. Nhưng những bài học có thể giúp chúng ta tiến lên phía trước thay vì cố gắng giữ chúng ta an toàn.
Đối với bạn, mặt trái của tiền điện tử là gì? Những khía cạnh bạn đam mê nhất là gì?
Dima: Khi Nga xâm lược Ukraine, tôi thực sự ấn tượng về cách người Ukraine và cộng đồng tiền điện tử hỗ trợ Ukraine đã tổ chức xung quanh vấn đề này tốt như thế nào ( giống như Ukraine DAO đã làm). Họ đã sử dụng tiền điện tử rất hiệu quả để gây quỹ, sau đó chuyển tiền đến một thành phố cụ thể vì đã có cơ sở hạ tầng địa phương để mọi người đổi nó sang nội tệ và sau đó sử dụng số tiền đó, điều đó thực sự thú vị.
Tôi nghĩ rằng một khía cạnh khác của tiền điện tử mà tôi rất đam mê là khả năng sử dụng cho con người ở mọi nơi trên Trái đất có quyền truy cập vào mạng internet để tham gia vào nền kinh tế thế giới của họ. Đối với tôi, điều đó rất lớn. Blockchain tiền điện tử là một trong những công nghệ quan trọng mà mọi người có thể sử dụng để kiếm tiền, tham gia vào một công ty, trong một DAO và bạn có thể bán tác phẩm nghệ thuật của mình, viết mã và những thứ tương tự ở mọi nơi trên thế giới. Vì vậy, đối với tôi, tôi rất đam mê khía cạnh đó… bởi vì tôi lớn lên ở Liên Xô, một đất nước rất biệt lập với phần còn lại của thế giới.
Cuối cùng, tôi phải nói rằng các cơ cấu tổ chức mới, các DAO — tôi nghĩ rằng vẫn còn rất nhiều điều cần phải tìm hiểu về cách họ quản lý, cách họ kiểm soát các nguồn lực của mình, ra quyết định và những thứ khác. Nhưng đối với tôi, đây là tương lai về cách tổ chức của con người.
Vitalik: Tôi chắc chắn cũng cảm thấy như vậy.
Một điều mà tôi đã nhận thấy trong chuyến đi đến Argentina vào cuối năm ngoái là có thái độ khác nhau đối với tiền điện tử ở đó. Thông thường ở phương Tây, thậm chí đôi khi những người đề xuất xem nó như một loại cờ bạc dành cho người giàu trong tiềm thức. Nhưng ở những nơi như Argentina, những người sống và sử dụng nó ở đó, đối với nhiều người, đó là một cứu cánh. Người dân ở đó đôi khi sử dụng tiền điện tử để tiết kiệm tiền của họ, đôi khi để mua và bán mọi thứ. Có những dự án như Proof Of Humanity đang cố gắng sử dụng tiền điện tử để thiết lập UBI ở đó. Có những dự án đang cố gắng thử nghiệm với DAO và trọng tài phi tập trung và tất cả những công nghệ khác này.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng thực sự có rất nhiều loại năng lượng này ở nhiều nơi trên thế giới. NFTs chắc chắn cũng là một ví dụ điển hình về điều đó.
Các kế hoạch làm giàu nhanh chóng có nằm trong số các phần bạn ít yêu thích nhất trên Ethereum không? Tôi biết rằng bạn không thể kiểm soát cách con người sử dụng Ethereum, nhưng bạn có bao giờ cảm thấy hối tiếc về bất kỳ cách nào mà Ethereum được sử dụng không? Bạn cảm thấy thế nào khi nhìn thấy những trường hợp sử dụng không mấy tốt đẹp?
Vitalik: Vâng, ý tôi là, rất nhiều thứ đầu cơ tài chính mà tôi nghĩ là hoàn toàn không thú vị. Tôi nghĩ, công bằng mà nói, đôi khi nó gắn kết khá gần nhau với những thứ tốt đẹp — chẳng hạn như với NFT, tôi biết có rất nhiều nghệ sĩ ở tất cả các nơi khác trên thế giới đang làm được điều này cơ hội tham gia vào nền kinh tế toàn cầu mà họ không thể, nhưng đồng thời, có những người giàu bán “con khỉ” 3 triệu USD cho những người giàu khác.
Tôi nghĩ điều khác là, nó là một hệ thống mở và cuối cùng điều đó có nghĩa là gì, bạn không có quyền kiểm soát chi tiết này đối với việc ai có thể sử dụng nó để làm gì và ai không thể. Có những điều bạn có thể làm và chúng ta nên làm. Chúng ta nên tích cực hỗ trợ rất nhiều ứng dụng phản ánh giá trị của chúng ta tốt hơn, nhưng cuối cùng, sẽ đến lúc, nếu bạn tin vào điều tự do, bạn phải tin tưởng mọi người.
Dima: Con người rất cô đơn và chúng tôi đang tìm kiếm tình yêu và sự chấp nhận của những người khác. Nó giống như, “Tôi có chiếc Lambo này. Tôi có con khỉ này. Tôi có nhiều tiền như thế này.” Thực sự, đó là về hy vọng. Bên trong chúng ta, chúng ta nghĩ, “Ồ, tôi thật tệ, nhưng nếu tôi cho cả thế giới thấy rằng tôi có tất cả những điều tuyệt vời này, có lẽ cuối cùng mọi người sẽ yêu tôi và nhận được sự kết nối của con người.”
Vitalik, tôi đã thấy gần đây bạn đã hỏi những người theo dõi Twitter của bạn để chia sẻ những gì họ không đồng ý với bạn nhất. Điều gì đã kích động điều đó?
Vitalik: Tôi rất tò mò. Tôi chỉ muốn hiểu về những nơi mà các nhóm ý kiến khác nhau của mọi người khác với tôi và tạo không gian an toàn cho những người là người hâm mộ của tôi và có thể ngại bày tỏ sự không đồng tình với tôi. Đó là một thử nghiệm thú vị. Tôi nghĩ rằng một số câu trả lời chắc chắn thú vị.
Bài học lớn nhất?
Vitalik: Tôi không nghĩ rằng có một điểm gì lớn. Có rất nhiều bài học nhỏ.
Có một số bất đồng về việc kéo dài tuổi thọ. Một vài người đã phàn nàn về phong cách thời trang của tôi.
Có một số người nói rằng tôi không nên tham gia vào chính trị, hoặc tôi nên tham gia vào chính trị ít hơn. Có những người khác thực sự nói, “Không, bạn thực sự không nên phấn đấu cho sự trung lập nhiều như vậy và bạn nên sẵn sàng công khai hơn về chính trị khi bạn tin vào điều gì đó.”
Bạn không thể làm hài lòng tất cả mọi người.
Bạn có bao giờ quyên góp cho các tổ chức hoặc đảng phái chính trị không?
Vitalik: Tôi nghĩ thách thức trong việc quyên góp cho các đảng phái chính trị là chính trị là hệ thống rất phức tạp và rất hỗn loạn này. Thật dễ dàng để có một hiệu ứng hoàn toàn khác với những hiệu ứng mà bạn dự định có. Tôi chỉ không biết cụ thể về cách thức hoạt động của bộ máy chính trị Hoa Kỳ trong nội bộ.
Cho đến nay, tôi nghĩ rằng tôi sẽ tập trung vào những con đường khác vào lúc này, mà tôi nghĩ rằng nó đang diễn ra tốt đẹp cho đến nay.
Hãy nói một chút về “The Merge” đang rất được mong đợi. Tại sao bằng chứng cổ phần (POS) lại là một cơ chế tốt hơn?
Vitalik: Tôi nghĩ chuyển sang bằng chứng cổ phần có một số lợi ích.
Tôi nghĩ vấn đề môi trường, nếu đổi sang POS sẽ giúp cho hệ sinh thái Ethereum tiêu thụ lượng tài nguyên thấp hơn nhiều. Ngoài ra, bằng chứng về cổ phần có thể làm tăng độ an toàn của hệ thống. Nó làm cho các hacker khó để tấn công hơn. Nó giúp phục hồi sau một cuộc tấn công dễ dàng hơn, đó là điều mà mọi người không nghĩ đến. Nó có khả năng chống kiểm duyệt cao hơn, giống như các thợ đào dễ phát hiện hơn và dễ tắt hơn so với chỉ các máy tính đang chạy các nút xác thực. Vì vậy, nó thực sự có rất nhiều lợi thế khác nhau.
Tôi nghĩ rằng mục tiêu chuyển nó sang bằng chứng cổ phần — tôi cảm thấy như đó là một kế hoạch rõ ràng trong Ethereum, có thể là vào khoảng cuối năm 2014. Tôi nghĩ rằng kể từ đầu năm 2014, nó đã được mô tả là một khả năng, nếu chúng tôi phát hiện ra một thuật toán chúng tôi hài lòng. Nhưng gần cuối năm 2014, tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đến thời điểm mà chúng tôi có đủ niềm tin vào thông tin đó và chúng tôi đã sẵn sàng để bắt đầu.
Theo Fortune.com
