Mỗi nguy hiểm bị bỏ quên
Khi xung đột giữa Nga và Ukraine đang là tâm điểm của toàn thế giới khiến thị trường đứng ngồi không yên vì khả năng Nga cắt đi nguồn cung năng lượng cho châu Âu, nhất là trong bối cảnh châu Âu vẫn đang phải chịu áp lực về giá khí đốt và áp lực lạm phát đang ngày một lớn dần.
Hầu hết các cuộc thảo luận và truyền thông đều chỉ tập trung vào nguy cơ gián đoạn nguồn cung khí đốt. Tuy nhiên, nếu Moscow siết chặt xuất khẩu dầu thô sang châu Âu thì hậu quả cũng sẽ rất tàn khốc.
Theo các nhà phân tích, xuất khẩu dầu thô của Nga sang châu Âu đã sụt giảm cũng là một yếu tố rất tích cực đối với giá dầu. Hơn nữa, nếu như Nga động binh với Ukraine, giá dầu thô sẽ đạt hoặc vượt lên mức 100 USD/thùng.
Chiến lược gia David Roche của hãng tư vấn Independent Strategy thậm chí dự đoán: “Nếu Nga động binh và phương Tây trừng phạt Moscow bằng việc hạn chế Nga tiếp cận nguồn ngoại hối hoặc hệ thống thanh toán SWIFT, hay ngăn cản Nga xuất khẩu dầu thô… thì tại một thời điểm nào đó, giá dầu thô nhất định sẽ tăng lên mức 120 USD/thùng”.
Theo ông, sự khó đoán trong đường đi nước bước của Nga có thể phá vỡ thị trường trên quy mô lớn. Khi đó, thị trường chứng khoán Châu Âu cũng như triển vọng kinh tế toàn cầu sẽ “thay đổi hoàn toàn”.
Khả năng gián đoạn dòng chảy dầu thô từ Nga sang châu Âu sẽ rất khó có thể xảy ra trong giai đoạn hiện tại vì thiệt hại sẽ cùng xuống hai bên.
Bất kỳ một lệnh trừng phạt nghiêm khắc nào đối với hoạt động xuất khẩu dầu của Nga sang châu Âu cũng đều sẽ gây hại cho nhà cung ứng dầu thô lớn nhất của lục địa già cũng như bản thân châu Âu.
Tình huống lần này càng cho thấy sự phục thuộc của châu Âu vào Nga. Hiện tại, Châu Âu không hề có một nhà cung ứng nào khác để ngay lập tức thay thế cho Nga, dù Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã lùng sục nhiều thị trường để tìm kiếm nguồn cung khí LNG bổ sung cho châu Âu trong trường hợp căng thẳng leo thang thành chiến tranh.
Điện Kremlin hiện đã bố trí hơn 100 nghìn binh lính trang bị vũ khí, đạn dược và cả nguồn cung máu tươi đến biên giới Ukraine. Dù Moscow có khẳng định không có ý định tấn công nước này nhưng các nước phương Tây vẫn lo ngại Nga sẽ hành động bất cứ lúc nào.
Các quan chức chính phủ nhiều nước như Mỹ, Canada đều đã lên tiếng kêu gọi người dân đang sinh sống và làm việc tại Ukraine nên nhanh chóng rời khỏi nước này. Cuối tuần qua, Mỹ cũng đã yêu cầu rút một nhóm quân đóng tại Ukraine từ năm ngoái đến địa điểm khác.
Mối quan hệ “dây mơ rễ má”
Theo oilprice.com, Nga bán được khoảng 5 triệu thùng dầu thô/ngày. Theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA), gần một nửa số đó được chuyển đến các nước châu Âu.
Nhất là các nhà máy tại Đức, Hà Lan, Ba Lan đều tiêu thụ đến 48% tổng lượng dầu thô xuất khẩu của Nga. Xét về thị phần dầu mỏ châu Âu, Nga là nhà cung ứng lớn nhất.
Trong giai đoạn năm 2011 đến 2020, doanh thu từ dầu thô và khí đốt tự nhiên chiếm trung bình 43% trong tổng doanh thu hàng năm của chính phủ Nga, dữ liệu do EIA tổng hợp chỉ ra.
Châu Âu vẫn là thị trường chính của Nga về xuất khẩu dầu thô và khí đốt. Năm ngoái, dù bất ổn leo thang quanh đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2, Nga vẫn là nhà cung ứng dầu khí lớn nhất của EU.
Mối quan hệ giữa châu Âu và Nga về các sản phẩm dầu khí cho thấy nếu cuộc khủng hoảng giữa Moscow và Kiev xấu đi và nguồn cung năng lượng của Nga sang châu Âu đi xuống đều sẽ khiến đôi bên phải trả giá đắt.
Đó là lý do khiến nhiều nhà phân tích tin rằng sẽ khó xảy ra sự gián đoạn lớn đối với dòng chảy khí đốt và dầu thô từ nga sang Châu Âu, ít nhất là thời điểm hiện tại.
