Vào tối ngày 11/1, Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM HOSE đã tuyên bố hủy bỏ giao dịch bán 74,8 triệu cổ phiếu của ông Trịnh Văn Quyết – CT.HĐQT Tập đoàn FLC do không báo cáo, không công bố thông tin trước khi giao dịch.
Nhằm giảm thiểu rủi ro bất cân xứng thông tin trên thị trường và ngăn chặn các hành vi thao túng cổ phiếu, theo quy định, người là cổ đông lớn như ông Quyết thuộc đối tượng phải công bố thông tin. Giả sử như thông tin bán 175 triệu cổ phiếu được công bố rộng rãi ngày 5/1, trước ngày ông Quyết thực hiện bán, nhà đầu tư có thể đánh giá mức độ ảnh hưởng và phản ứng trước khi giao dịch được bắt đầu. Trong trường hợp này, nhiều nhà đầu tư có thể hạn chế mức thua lỗ vì đã nhanh chóng chốt lời trước khi ông Quyết bán ra.
Tuy nhiên, về phía ông Quyết, nếu nhà đầu tư phản ứng mạnh thông qua việc chốt lời và khiến cổ phiếu giảm sàn, số tiền doanh nhân này thu được có thể ít hơn rất nhiều. Nếu thị giá rớt hết biên độ ba phiên 6-10/1 (ngày 8 và 9 rơi vào cuối tuần thị trường không giao dịch) thì giá cổ phiếu có thể chỉ còn 16.100 đồng. Số tiền ông Quyết thu được khi đó chỉ khoảng 1.200 tỷ đồng.
Việc thực hiện hủy giao dịch sẽ không khó khăn do giao dịch mới được xác lập nhưng chưa hoàn tất thanh toán bù trừ, bởi cơ chế áp dụng cho các giao dịch chứng khoán hiện tại là T+2. Theo đó, T+2 tức là một giao dịch mua cổ phiếu FLC thực hiện vào phiên 10/1 thì tới 16h30 ngày 12/1, giao dịch mới được hoàn tất, cổ phiếu mới thực sự về tài khoản người mua.
Hiện tài khoản ông Quyết đã bị phong tỏa và giao dịch này đã bị Sở thông báo hủy bỏ ngày hôm qua. Cũng theo thông báo của Sợ, việc hủy bỏ chỉ liên quan đến giao dịch bán gần 75 triệu cổ phiếu của ông Quyết, các giao dịch khác liên quan tới mã FLC trong phiên 10/1 vẫn giữ nguyên.
Theo Trưởng phòng nghiệp vụ một công ty chứng khoán tại TP. HCM cho hay, việc hoàn tiền bắt buộc phải được thực hiện trong ngày 12/1. Quy trình là Trung Tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam VSD lập danh sách nhà đầu tư đã khớp lệnh đối ứng với giao dịch bán ra của ông Quyết trong phiên đầu tuần, sau đó, thông báo cho công ty chứng khoán để tự xử lý trên hệ thống.
Một lãnh đạo của công ty chứng khoán khác sáng nay cũng cho biết vừa nhận được danh sách này và đã lập tức hủy bỏ giao dịch và hoàn trả lại tiền cho nhà đầu tư.
“Phản ứng của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) và Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) quyết liệt và kịp thời nhưng không thể khắc phục hết thiệt hại”, tổng giám đốc một công ty chứng khoán đánh giá.
Theo vị này, các nhà đầu tư đã khớp lệnh đối ứng với ông Quyết sẽ không bị thiệt hại, thậm chí có lợi bởi không chịu lỗ vì giá FLC giảm hơn 21% sau ba phiên giao dịch (tính theo tham chiếu phiên 10/1 so với giá hiện tại). Ngược lại, những người chịu thiệt hại đầu tiên là những nhà đầu tư không khớp đối ứng với 74,8 triệu cổ phiếu của ông Quyết mà khớp những lệnh bán khác. Họ không được hoàn tiền và còn bị ảnh hưởng bởi giá cổ phiếu đi xuống.
Ngoài ra, đối tượng khác bị ảnh hưởng chính là các công ty chứng khoán bởi nếu một giao dịch bình thường thì họ sẽ nhận về được phí mua bán 0,1 đến 0,35%. Nếu giao dịch của ông Quyết trong phiên 10/1 có thể đạt hơn 1.400 tỷ đồng nếu tính theo giá trung bình, hoặc 1.800 tỷ đồng nếu tính theo giá trần. Với con số này, mức phí trung bình của các công ty chứng khoán thu về có thể đạt hơn 6 tỷ đồng.
“Chúng tôi đang chờ hướng xử lý tiếp theo của SSC và HoSE để xem các công ty chứng khoán và những nhà đầu tư tham gia phiên giao dịch 10/1 có được bồi thường không, vì theo luật đã quy định nếu cá nhân nào gây thiệt hại thì phải bồi thường”, vị này nói thêm.
Những nhà đầu tư khác giao dịch phiên ngày 10/1, tổng cộng hơn 60 triêu j cổ phiếu FLC nằm ngoài giao dịch của ông Quyết cũng đã được sang tay. Những nhà đầu tư này cho tới nay đã chịu khoản lỗ hơn 20%. Ngoài ra, những nhà đầu tư cổ phiếu FLC ở vùng giá cao, nếu không thoát hàng trong hai phiên gần đây thì cũng chịu chung cảnh ôm lỗ.
Một nhà đầu tư ôm cổ phiếu FLC ở vùng giá 2x cho biết, bản thân đã lỗ 9% nhưng cũng không có khả năng cắt lỗ vì mã FLC đang trong tình trạng “trắng bản bên mua”. Sự việc ông Quyết bán “chui” cổ phiếu rồi đến quyết định xử phạt của Ủy ban chứng khoán diễn ra quá nhanh khiến nhiều nhà đầu tư không kịp trở tay.
“Với gần 40 triệu cổ phiếu FLC đang treo bán sàn, dù có đặt lệnh cũng không thể khớp. Mức lỗ hiện tại đã không thể xác định bởi không biết tới khi nào mới có lực mua trở lại”, nhà đầu tư này chia sẻ.
Sự việc hủy giao dịch với một trường hợp không công bố thông tin là điều chưa có tiền lệ tại thị trường chứng khoán Việt. Nhưng nội dung này vẫn được quy định trong Quy chế hoạt động của HOSE.
Khoản 2, Điều 22 của quy chế này cho biết, trong trường hợp giao dịch đã được xác lập vi phạm quy định giao dịch hoặc làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của các nhà đầu tư hoặc toàn bộ giao dịch trên thị trường, Sở cũng có thể công nhận hoặc hủy bỏ giao dịch sau khi báo cáo Ủy ban chứng khoán.
Cuối phiên 10/1, cổ phiếu FLC giảm sàn còn 20.950 đồng chỉ trong thời gian ngắn, sau đó nhích nhẹ lên và đóng cửa tại 21.150 đồng. Đến phiên chiều 12/1 cổ phiếu giảm sàn xuống còn 18.550 đồng/cổ phiếu giảm 6,78% so với phiên ngày hôm qua. Khối lượng sang tay trong phiên lên đến 134,96 triệu cổ phiếu, cao kỷ lục từ khi doanh nghiệp này niêm yết vào năm 2013.
