Ngành thực phẩm đồ uống (F&B) trong năm 2021 phải chịu sự ảnh hưởng nặng nề hơn so với 2020 do sự xuất hiện của biến thể Delta. Tính đến 24/12/2021, tổng vốn hóa thị trường ngành chỉ tăng 12%, trong khi VN-Index tăng tới 34%. Trong khi đó, MSN là cổ phiếu có sự tăng trưởng tốt nhất trong ngành với 94%, trong khi VNM và SAB tăng trưởng kém nhất ngành tương ứng với 18% và 24%.
Theo báo cáo triển vọng ngành mới công bố của SSI Research đánh giá, việc áp dụng lệnh giãn cách xã hội nghiêm ngặt trên nhiêu tỉnh thành trong quý 3 khiến doanh số bán lẻ giảm 30,7% so với cùng kỳ. Đây là mức giảm chưa bao giờ có kể cả trong thời gian giãn cách xã hội toàn quốc trong tháng 4/2020. Theo đó, nhu cầu vẫn tăng đối với một số sản phẩm như thực phẩm ăn liền, gia vị, dầu ăn và đường, trong khi sữa, bia giảm mạnh.
Biên lợi nhuận gộp các công ty F&B cũng chịu phải những áp lực từ giá nguyên vật liệu tăng ở mức độ khác nhau, đồng thời do nhu cầu yếu, các công ty chưa thể chuyển hoàn toàn phần tăng chi phí vào giá, càng ăn mòn thêm biên lợi nhuận gộp.
Một số thương vụ M&A đã diễn ra trong năm 2021 qua, trong đó MSN là công ty tích cực nhất. MSN đã thoái vốn toàn bộ khỏi mảng thức ăn chăn nuôi, qua đó loại bỏ được rủi ro biến động giá hàng hóa. Ở một diễn biến khác, sau khi mua 36% cổ phần của VOC và KDC hiện sở hữu 19% thị phần dầu ăn toàn quốc. Còn VNM đã thực hiện kế hoạch sát nhập nhằm mục đích tối giản cơ cấu tổ chức và tập trung vào mảng thịt bò và sữa.
Về các cổ phiếu, SSI Research cho rằng, mức định giá đối với các doanh nghiệp không tăng trưởng đã hấp dẫn hơn, trong khi các công ty khác có định giá cũng chưa phải quá cao so với lịch sử.
Triển vọng khả quan cho ngành F&B trong năm 2022, định giá cổ phiếu ở mức hấp dẫn
Nhìn vào triển vọng năm 2022, SSI Research cho rằng khác với những năm trước, giá nguyên liệu chỉ có thể ổn định khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát từ nửa cuối năm 2022. Theo đó, giá sữa trên thế giới chưa có sự điều chỉnh đáng kể khi khu vực Nam bán cầu bước vào mùa thu hoạch, giá lúa mạch tương đương năm 2021, trong khi giá nhôm ước tính tăng 5% ( theo World Bank), giá đường thế giới sẽ vẫn duy trì ở mức cao do thâm hụt.
Dù vậy, SSI Research nhận thấy nhiều công ty bia tăng giá bán trong nửa của năm 2021, và một số công ty khác có kế hoạch tăng trương thời gian tới. Việc tăng giá có thể được người tiêu dùng chấp nhận và tác động tích cực đến biên lợi nhuận trả gộp trong năm nay.
Báo cáo chỉ ra rằng cơ hội cho ngành F&B trong năm 2022 gồm nhu cầu phục hồi nhờ mở cửa trở lại, nhất là với mức so sánh thấp trong quý 3/2021. Bên cạnh đó, người tiêu dùng có thị hiếu ngày càng cao với sản phẩm cao cấp hoặc sản phẩm đóng gói tiện lợi trong khi kênh thương mại hiện đại ( hiện đang chiếm 10% đến 15% doanh thu) duy trì đà tăng trưởng mạnh.
Cùng với đó là đầy rẫy những thách thức khi giá hàng hóa đầu vào duy trì ở mức cao gây ra áp lực tới biên lợi nhuận của các công ty F&B, ít nhất đến nửa đầu năm 2022. Ngoài ra, sự xuất hiện của biến thể Covid-19 tiếp tục ảnh hưởng đến triển vọng mở cửa trở lại.
SSI cũng cho rằng, việc tiêu thụ (đặc biệt là các cửa hàng F&B) tiêu thụ trực tiếp) và các dịch vụ liên quan đến F&B như du lịch – giải trí có thể chưa phục hồi mạnh mẽ ngay nửa đầu năm 2022. Ước tính tiêu thụ tăng trưởng nhẹ trong nửa đầu năm và mạnh hơn vào nửa cuối năm nay nhờ vào việc kinh tế dần mở cửa trở lại.
Về ngành đường, cung trong nước trong niên vụ 2021-2022 ước tính đạt 873 nghìn tấn, tương ứng tăng 27% so với cùng kỳ do diện tích trồng trọt được mở rộng và điện kiện thời tiết thuận lợi. Đợt điều tra thuế chống lẩn trốn thuế, bán phá giá và thuế chống trợ cấp đang được tiến hành, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nước ngoài đã gửi bản trả lời câu hỏi liên quan đến điều tra trước ngay 1/12/2021. SSI Research kỳ vọng kết quả cuối cùng sẽ có vào cuối quý 1/2022.
Về triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp, SSI Reseach ước tính Masan (MSN) sẽ tiếp tục đạt tăng trưởng lợi nhuận theo quý mạnh mẽ do biên lợi nhuận WCM được cải thiện trong khi MCH duy trì tăng trưởng 2 con số.
Vinamilk (VNM) với mức so sánh thấp trong nửa đầu năm 2021, báo cáo ước tính công ty đạt tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận tích cực trong nửa đầu năm 2022 nhờ tăng trưởng sản lượng và giá bán hồi phục. Còn quý 3/2022 sẽ có thể là quý Sabeco (SAB) đạt tăng trưởng mạnh nhất so với cùng kỳ.
SSI Reseach cho rằng, nhu cầu dần phục hồi từ việc mở cửa trở lại các cửa hàng tiêu thụ trực tiếp sẽ giúp SAB tăng trưởng mạnh nhất vào nửa cuối năm 2022 ( từ mức so sánh thấp trong quý 3/2021). Ước tính tăng trưởng lợi nhuận trước thuế đạt mức 18,5% trong năm 2022. Ngoài ra, áp lực chi phí tăng, song SAB vẫn có khả năng tăng biên lợi nhuận trong trung hạn nhờ các biện pháp cắt giảm chi phí. Đặc biệt, định giá cổ phiếu giảm gần đây có thể làm điểm mua vào hấp dẫn cùng câu chuyện thoái vốn Nhà nước 36% cổ phần có thể là yếu tố hỗ trợ cho thị giá cổ phiếu.
Mảng mía đường phục hồi từ năm 2021 sẽ tiếp tục là động lực tăng trưởng trong năm nay cho QNS khi đây là công ty đường lớn thứ 2 của Việt Nam, được hưởng lợi từ nhu cầu đường ổn định, xu hướng giá tăng và chính sách hỗ trợ. mặt khác, mảng sữa đậu nành tăng thị phần ấn tượng trong năm 2021 được cho sẽ phục hồi lợi nhuận trong năm 2022 nhờ giá đậu tương điều chỉnh và các mặt hàng khác bao gồm bia, bánh kẹo, nước giải khát cũng có thể phục hồi từ mức thấp trong năm 2021.
Hiện tại, định giá cổ phiếu QNS đang rẻ so với triển vọng tăng trưởng mạnh. Với ước tính của SSI Reseach là tăng trưởng lợi nhuận trước thuế của QNS đạt 20,2% và 21,7% trong năm 2021 và 2022, PE 2022 đang là 9,5x thấp hơn nhiều so với các công ty F&B khác.
(Nguồn: Khối phân tích SSI Reseach)
