Giải ngân vốn đầu tư công sẽ tăng 20-30% so với thực tế 2021
Trong báo cáo mới nhất của công ty chứng khoán VNDirect (VND) cho biết, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và việc tắc nghẽn các dự án, giải ngân đầu tư công của Việt Nam trong năm 2020-2021 đều không đạt được mục tiêu đề ra của Chính phủ, khi chỉ hoàn thành lần lượt 96,6% – 84,3% kế hoạch năm.
Chính phủ hiện đang quyết tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2022 với hàng loạt các hoạt động quyết liệt. Đầu tiên, giữa tháng 12/2021, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thúc giục các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2022.
“Điều này sẽ giúp các cơ quan trên có thể chủ động giải ngân ngay từ đầu năm, hạn chế tình trạng đầu năm thong thả, cuối năm vất vả”, báo cáo nêu rõ.
Tiếp theo đó, Chính phủ cũng cho phép thí điểm tách giải phóng mặt bằng thành các dự án độc lập năm 2022. Giải phóng mặt bằng luôn là một trong những vướng mắc lớn ảnh hưởng đến tiến độ các dự án hạ tầng giao thông.
Việc hoàn thành giải phóng mặt bằng mới đấu thầu xây lắp sẽ giúp tránh được tình trạng tăng chi phí, đội vốn và có thể sử dụng nguồn vốn sẵn có bố trí cho các dự án khác.
VNDirect nhận định kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 sẽ tăng 14% so với kế hoạch năm 2021 lên 572 nghìn tỷ đồng nhờ dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 là 526 nghìn tỷ đồng và khoảng 46 nghìn tỷ đồng vốn từ Chương trình kích thích và phát triển kinh tế- xã hội giai đoạn 2022-2023. Trong năm 2023, kế hoạch vốn đầu tư công sẽ tiếp tục tăng 7% so với cùng kỳ lên 609 nghìn tỷ đồng.
VNDirect cho rằng, giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 sẽ tăng 20-30% so với giải ngân thực tế năm 2021. VND cũng chỉ ra nguyên nhân do nguồn vốn bổ sung phát triển kết cấu hạ tầng từ gói kích thích kinh tế mới được thông qua. Ngoài ra, nút thắt thiếu đá xây dựng và đất đắp đã được giải quyết khi mà Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới. Ngoài ra, giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm tới.
Thực tế giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 ở mức thấp, chỉ đạt 85% kế hoạch cả năm và nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm cũng đã hoàn thành phần chuẩn bị, giải phóng mặt bằng và sẽ bắt đầu thi công các hạng mục chính vào năm sau.
Chính phủ cũng cho biết, sẽ phải tập trung đẩy mạnh tiến độ các dự án hạ tầng lớn trong năm 2022 như Sân bay Long Thành, cao tốc Bắc – Nam.
Nhóm ngành nào hưởng lợi từ đầu tư công?
Theo VNDirect, các nhóm được hưởng lợi chính là nhóm ngành xây dựng hạ tầng, vật liệu xây dựng, hạ tầng viễn thông sẽ được hưởng lợi từ chủ đề đầu tư công.
Ngành xây dựng hạ tầng giao thông, theo báo cáo việc giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh ngay từ đầu năm 2022 sẽ trở thành động lực tăng trưởng chính cho ngành xây dựng hạ tầng năm nay. Các nhà thầu đã chứng minh được năng lực thi công và đang thực hiện hàng loạt những dự án giao thông trọng điểm sẽ được hưởng lợi chính từ chủ đề này.
Bên cạnh đó, việc nhóm doanh nghiệp này đã vượt qua được những điều kiện đấu thầu khắt khe trước đây sẽ có tạo thêm ưu thế cho họ có thể tiếp tục tham gia các dự án giao thông hạ tầng lớn tiếp theo trong giai đoạn 2021-2025.
Ngành thép xây dựng trong năm 2022, VNDirect cũng đặt kỳ vọng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam sẽ tăng trưởng 10-15% so với cùng kỳ năm 2021.
Sự tăng trưởng này được hỗ trợ bởi việc tăng tốc phát triển hạ tầng nhờ vào việc đẩy mạnh đầu tư công và thị trường bất động sản nhà ở sẽ nóng lên trong năm nay do lãi suất giảm và nguồn cung mới bán cao hơn.
“Các doanh nghiệp sở hữu thị phần hàng đầu và hệ thống phân phối rộng khắp sẽ được hưởng lợi từ chính từ tăng trưởng nhu cầu nguyên vật liệu trong năm nay”, báo cáo nêu rõ.
Ngành đá xây dựng do đặc thù ngành đá xây dựng chi phí vận chuyển chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành thành phẩm. Cũng tùy thuộc vào loại hình vận chuyển, giá đá giao đến công trường có thể cao gấp đôi giá mua tại mỏ.
Những doanh nghiệp niêm yết sở hữu những mỏ đá nằm gần các dự án cao tốc sẽ được ưu tiên huy động nhờ ưu thế về vị trí và chất lượng sản phẩm.
VND ước tính, các dự án hạ tầng ở phía Nam bao gồm cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, Phan Thiết-Dầu Giây và Sân bay Long Thành sẽ cần từ 30 đến 32 triệu m3 đá xây dựng trong giai đoạn 2020-2025, tương đương 150-160% công suất khai thác được cấp phép của các doanh nghiệp niêm yết trong ngành.
Chính phủ cũng đặt mục tiêu hoàn thành giải phóng mặt bằng tại sân bay Long Thành (GĐ1) trong tháng 2/2022 và bắt đầu tiến hành san nền tại các dự án, từ đó kích thích nhu cầu đá xây dựng tại khu vực trong năm 2022-2023.
VNDirect cũng cho rằng, những công ty niêm yết sở hữu cụm mở Tân Cang và Thiện Tân sẽ được ưu tiên huy động. Dự án trọng điểm này sẽ là động lực lớn để thúc đẩy lợi nhuận của các doanh nghiệp đá xây dựng năm 2022-2023.
Ngành nhựa đường vì chưa có số liệu thống kê chính thức từ ngành nhựa đường Việt Nam, VND so sánh mức tăng trưởng sản lượng tiêu thụ của ngành dựa trên Tổng công ty Hóa dầu Petrolimex – công ty đã duy trì khoảng 30% thị phần nhựa đường trong nước trong giai đoạn 5 năm từ 2015-2020.
Doanh thu ngành nhựa đường của doanh nghiệp PLC đã tăng mạnh trong giai đoạn 2014-2015, khi giải ngân vốn đầu tư công vào hạ tầng giao thông tăng mạnh.
Chi tiêu cho cơ sở hạ tầng thấp trong năm 2016-2019 được cho là do ngân sách Nhà nước không ưu tiên và đầu tư tư nhân giảm nhiệt vào các dự án BOT, dẫn đến doanh thu nhựa đường PLC giảm 50% so với năm 2014-2015.
Do việc rải nhựa đường thường xuyên diễn ra trong giai đoạn sau khi các dự án xây dựng đường, nên VND kỳ vọng các công ty sản xuất nhựa đường sẽ được hưởng nhiều hơn trong năm 2022-2023.
(Nguồn: Khối phân tích VNDirect)
