Xu hướng giá năng lượng tăng mạnh mẽ đã khiến chỉ số lạm phát tăng liên tục và ghi nhận nhiều kỷ lục mới trong năm nay. Những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 trong năm 2022 sẽ tiếp tục xảy ra và gây nên những biến động thậm chí còn mạnh mẽ hơn.
Trong những tháng cuối cùng của năm 2021, thị trường dầu mỏ đã có những tín hiệu khởi sắc nhất định, trong khi thị trường kim loại quý lại cho thấy những dấu hiệu có phần hụt hơi.
Noel Dixon – chiến lược gia vĩ mô toàn cầu của công ty dịch vụ tài chính State Street đã nhận định: “Năm 2022 sẽ là một năm khó khăn hơn đối với thị trường hàng hóa vì các ngân hàng trung ương toàn cầu đang thắt chặt chính sách (nhằm phản ứng với vấn đề lạm phát đang ngày một tăng cao)”.
Nhưng vị chuyên gia này cũng cho rằng, tình trạng lạm phát xảy ra do thiếu hụt nguồn cung là yếu tố mà các ngân hàng trung ương không thể kiểm soát. Chính vì vậy, họ phải đối mặt với nguy cơ đưa sai lầm chính sách và tác động tiêu cực đến nhu cầu.
Thị trường hàng hóa năm 2021 cơ bản chuyển động khá tốt. Chỉ số S&P GSCI (Chỉ số theo dõi giá hàng hóa bao gồm 24 hợp đồng tương lai được giao dịch trên 5 lĩnh vực hàng hóa vật chất) đã tăng lên trên 30% kể từ ngày 14/12 và đang trên đà hướng đến mức tăng theo năm lớn nhất trong 12 năm.
Để hướng đến năm 2022, Eliot Geller – đối tác của công ty dịch vụ CoreCoodity Management đưa ra nhận định đối với những mặt hàng có mức tăng giá lớn trong năm 2021. Liệu rằng, khi các yếu tố hàng tồn kho thấp và chi tiêu vốn giảm tiếp tục được kéo dài thì nguồn cung có đủ “để đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ hay không?”.
Nếu câu trả lời là không, thì môi trường giá sẽ tiếp tục bị đẩy lên cao hơn và một yếu tố cũng góp phần dẫn dắt đến đà tăng này chính là sự khan hiếm nguồn cung, chi phí sản xuất tăng và xu hướng chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải carbon thấp trong trong hợp nó sẽ tăng tốc vào năm 2022, ông Eliot Geller chia sẻ.
Thị trường năng lượng và vàng: Chuyển động cùng chiều với nhau
Thị trường vàng
Đi ngược lại xu hướng tăng của các chỉ số phụ S&P GSCI trong năm 2021, chỉ số GSCI kim loại quý (SPGSPM) lại giảm gần 7%. Theo chuyên gia Dixon cho biết: “Khi các ngân hàng trung ương trên thế giới bắt đầu thắt chặt các chính sách nới lỏng, lãi suất sẽ tăng lên khiến cho vàng trở nên không còn sự hấp dẫn”.
Geetesh Bhardwaj – Giám đốc nghiên cứu của công ty quản lý tài sản SummerHaven Investment Management, cho biết giá vàng trong năm 2022 sẽ phục thuộc vào phần lớn việc biến chủng Omicron gây ảnh hưởng đến thị trường kinh tế toàn cầu.
Ông cho biết: “Với việc lạm phát tiếp tục được duy trì ở mức cao hơn dự kiến của Fed, nếu triển vọng tăng trưởng bị ảnh hưởng tiêu cực, thị trường vàng sẽ có trợ lực”.
Trong khi đó, chuyên gia phân tích tại hãng quản lý tài sản Kopernik Global Investors – Taylor McKenna lại chỉ ra rằng, thị trường vàng đã đi xuống trong năm nay bất chấp kinh tế thế giới ghi nhận các chỉ số lạm phát cao nhất trong nhiều thập kỷ.
Theo ông McKenna cho rằng, vàng đang được giao dịch dưới ngưỡng các yếu tố cơ bản về dài hạn đang hướng đến. Ông cũng nói thêm rằng Koperink ước tính giá giao dịch “hợp lý” của vàng vào khoảng 2 nghìn USD/ounce. Điều này có nghĩa là giá vàng sẽ tăng trong thời gian tới.
Thị trường năng lượng
Mặc dù các hợp đồng tương lai giao dịch khí tự nhiên đã giảm gần 40% trong quý IV/2021, nhưng triển vọng về nhu cầu tiêu thụ khí đốt tự nhiên vẫn khá tích cực từ thị trường châu Âu và Châu Á, trong khi dòng chảy từ Nga sang Liên minh châu Âu (EU) đang bị hạn chế và hoạt động sản xuất của Mỹ đang có phần chậm lại.
Thị trường dầu mỏ thế giới đã phục hồi mạnh mẽ sau đợt rớt giá lịch sử hồi tháng 4/2020. Giá dầu WTI tăng khoảng 47% trong năm 2021.
Nhưng các yếu tố như triển vọng về nhu cầu không chắc chắn và sự lan rộng các biến thể của Virus SARS-CoV-2 lại là lý do chính khiến các nhà đầu tư dầu mỏ như Tổ chức các nước Xuất khẩu dầu mỏ và các đối tác OPEC+ đang quyết định để ngỏ kế hoạch điều chỉnh thỏa thuận sản xuất dầu.
Ông Dixon cho rằng, với bối cảnh thị trường năng lượng đang trong thời kỳ kết hợp giữa nguồn cung bị hạn chế và tăng trưởng chậm, thì dự báo của State Street trong năm 2022 được duy trì ở trạng thái trung lập.
Tuy nhiên, kịch bản tăng giá được đánh giá cao hơn do những hạn chế về nguồn cung từ phía các nhà sản xuất dầu đá phiến có thể trở nên “trầm trọng hơn” khi mà đại dịch khiến thế giới cảm thấy sự bất ổn về nhu cầu và với những câu hỏi về công suất sản xuất dầu dự phòng của OPEC+, ông Dixon nói.
Cũng theo ông, dù Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) ước tính công suất sản xuất dư của OPEC+ ở mức 5,1 triệu thùng/ngày đến cuối năm 2022, tuy nhiên con số này lại quá ít.
Thị trường khí đốt tự nhiên cũng sẽ tiếp tục bị thắt chặt giá có thể sẽ tăng trong năm 2022 với khu vực sử dụng đồng EUR, khu vực vừa trải qua cuộc khủng hoảng năng lượng trong năm nay, được cho là yếu tố có thể tác động đến môi trường giá cả do “các nhà cung cấp chính vẫn còn công suất sản xuất”.
Triển vọng thị trường hàng hóa khác: Những yếu tố khó lường
Mặt hàng quặng, thép
Sự chuyển động ngược chiều của giá quặng và thép cũng được cho là “khó hiểu”. Ông Dixon cho biết, mức thuế do chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với thép nhập khẩu và nhu cầu bị dồn nén cũng có thể là nguyên nhân khiến giá thép thăng mạnh hơn. Giá thép cuộn cán nóng ở khu vực Trung Tây Hoa Kỳ đã tăng 67% tính đến thời điểm hiện tại.
Giá quặng sắt giảm nhiều khả năng do những lo ngại về những căng thẳng giữa Trung Quốc và Úc – quốc gia xuất khẩu quặng sắt lớn nhất.
Ngoài ra, cuộc khủng hoảng tài chính của tập đoàn Bất động sản Evergarande cũng làm dấy lên những lo ngại về triển vọng kinh tế cũng như nhu cầu tiêu thụ nguyên liệu thô.
Công ty State Street cũng đưa ra dự báo “trung lập” về triển vọng giá quặng sắt trước những thông tin gần đây cho rằng, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tăng cường hỗ trợ tài khóa. Nhưng theo tổ chức này thì động thái đó của Trung Quốc sẽ không tác động lớn đến giá của sản phẩm.
Bất chấp những khó khăn bao gồm cú sốc về nhu cầu nếu các hạn chế tiêu dùng hoặc kinh doanh được áp đạt trở lại do sự lây lan nhanh chóng của biến thể Omicron hoặc tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại hơn nữa, công ty quản lý tài sản SummerHaven vẫn lạc quan về triển vọng thị trường hàng hóa trong tương lai.
Các yếu tố đang được chú trọng khác như “công nghệ chuyển đổi năng lượng, đầu tư hạ tầng và chính sách khí hậu” sẽ giúp thúc đẩy thị trường này.
Rủi ro thực sự đối với thị trường hàng hóa sẽ chính là nhu cầu, Giám đốc Neuberger Berman nhận định rằng việc Fed cắt giảm chương trình mua tài sản và việc lãi suất tăng không có khả năng khiến nhu cầu tiêu thụ sụt giảm. Ngoài ra, nếu một đột biến khác của Virus SARS-CoV-2 xuất hiện và gây ra những hiệu ứng tiêu cực trên diện rộng, nhu cầu tiêu thụ sẽ tiếp tục lao dốc.
Mặt hàng nông sản
Một số mặt hàng nông sản tăng chóng mặt như giá yến mạch có mức tăng lớn nhất (khoảng 96%) năm nay, trong khi đó cà phê kỳ hạn cũng tăng hơn 85%.
Nguyên nhân khiến giá nông sản bất ngờ tăng như vậy là người nông dân đang có xu hướng trồng ít yến mạch hơn trong khi các vùng trồng trọt chính như Canada Prairies và Bắc Dakota đã vừa trải qua điều kiện thời tiết khô hạn.
Đối với mặt hàng cà phê, Dixon cho biết: “Đợt sương giá tồi tệ chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ đã tàn phá mùa màng ở Brazil và tiềm năng sản xuất trong thời gian tới”.
