Dịch bệnh Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, bên cạnh cơn sốt giá nhà đất đang nóng lên toàn cầu thì xu hướng mua bất động sản ảo trên các nền tảng Metaverse ứng dụng công nghệ Blockchain cũng đang nóng lên trong vài tuần qua.
Phần nổi của tảng băng chìm
Bất động sản kỹ thuật số được hiểu là các tài sản bất động sản có vị trí, kích thước được xác định trong một nền tảng thực tế ảo nhất định, nơi mà mọi người có thể nhìn thấy, tương tác khi tham gia hóa thân thành các nhân vật trong nền tảng đó thông qua các công cụ hỗ trợ như kính thực tế ảo (VR).
Khi có nhiều người tham gia vào các nền tảng thực tế ảo ấy thì các bất động sản ảo tại các vị trí thường xuyên có người ghé qua cũng sẽ được xác định là bất động sản “tiềm năng” và được định giá cao. Theo đó, làn sóng mua bán, đầu tư, đầu cơ bất động sản ảo đã diễn ra âm ỉ trong nhiều năm nhưng nó chỉ thực sự được chú ý đến và trở thành cơn sốt gần đây khi Facebook đổi tên thành Meta nhằm thể hiện tham vọng của mình trong lĩnh vực vũ trụ ảo Metaverse.
Thực tế cho thấy, đã có hàng trăm triệu USD đổ vào đầu tư bất động sản ảo dù đây chỉ là thị trường mới manh nha hình thành và hầu như chưa có bất kỳ quốc gia nào trên thế giới công nhận về tính hợp phát và bảo hộ về quyền liên quan như các tài sản là bất động sản.
Theo dữ liệu Dapp, các lô đất ảo với tổng trị giá hơn 100 triệu USD đã được bán hết chỉ sau 1 tuần trên 4 nền tảng vũ trụ ảo lớn nhất thế giới hiện nay, bao gồm Decentraland, CryptoVoxels, The Sandbox, Somnium Space. Theo Grayscale, quỹ quản lý tài sản số lớn nhất toàn cầu, với sức nóng như hiện nay, Metaverse có thể sẽ tạo ra nguồn doanh thu khổng lồ 1.000 tỷ USD mỗi năm.
Cũng theo các chuyên gia theo dõi thị trường tiền điện tử và tài sản kỹ thuật số trên nền tảng Blockchain thì những giao dịch được công khai gần đây dù giá trị lên đến hàng triệu USD nhưng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm của cơn sóng đầu tư, đầu cơ bất động sản ảo.
Một loạt thương vụ mua bán nổi bật được công bố như việc Republic Realm, công ty có trụ sở tại Mỹ đã chi 4,3 triệu USD để mua 1 lô đất kỹ thuật số trên nền tảng The Sandbox – một tựa game vũ trụ ảo.
Đáng chú ý là thương vụ trị giá 2,4 triệu USD được tạo ra bởi công ty Tokens.com của Canada khi doanh nghiệp này mua quyền sở hữu lô đất trên con bố thời trang Fashion Stresst của nền tảng ảo sử dụng công nghệ blockchain Decentraland.
Đặc biệt, mới đây theo đại diện Axie Infinity – tựa game blockchain nổi tiếng do người Việt phát triển, một mảnh đất Genesis trong thế giới Lunacia cũng đã được bán với giá 550 ETH, tương đương 2,3 triệu USD. Kỷ lục trong game trước đó cũng được ghi nhận hồi tháng 2, khi 9 mảnh đất được chuyển nhượng với mức giá hơn 888 ETH, tương đương khoảng 1,5 triệu USD.
Việc một doanh nghiệp bỏ hàng triệu USD để mua những bất động sản trong thế giới ảo được cho là khá mạo hiểm, nhất là khi giá trị thực tế và tính thanh khoản của các tài sản này cần có thời gian để kiểm chứng. Tuy nhiên, với những người trong cuộc thì họ lại tỏ ra khá tự tin khi thực hiện các thương vụ này.
Theo ông Andrew Kiguel, Giám đốc điều hành Token.com việc chi ra 2,4 triệu USD sẽ đem về cho doanh nghiệp này không gian thu hút quảng cáo và các sự kiện, một nơi mọi người đến để giao lưu với nhau và quyết định đầu tư ấy đã được nghiên cứu kỹ càng về tiềm năng thương mại của ý tưởng.
Đáng chú ý hơn, vũ trụ Metaverse giờ đây còn thu hút sự quan tâm của giới quan chức các nước. Mới đây, quốc đảo Barbados đã công bố kế hoạch lập một đại sứ quán ảo đầu tiên trên thế giới trên nền tảng Decentraland.
Tiềm năng cao đi kèm với rủi ro lớn
Xu hướng mua bất động sản ảo bắt đầu trở nên nóng hơn bao giờ hết khi Facebook chính thức đổi tên thành Meta hồi cuối tháng 10 với mong muốn thống trị trong truyền thông xã hội Metaverse – tương lai của Internet như Mark Zuckerberg đã nhận định.
Sau bước tiến mới của Meta, các ông lớn công nghệ khác cũng không thể đứng ngoài khi mới đây, Chủ tịch tập đoàn Microsoft ông Brad Smith cho biết, sắp tới sẽ có những phiên bản Metaverse của Facebook, Apple, Microsoft và cả Google nữa.
Ông Michael Gord – Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Global Digital Assets Group cho biết, công ty của ông đang mua bất động sản ảo tại các vị trí lý tưởng trên các metaverse và ông kỳ vọng sẽ cho các thương hiệu lớn thuê lại để kinh doanh. Công ty cũng có kế hoạch ra mắt quỹ đầu tư bất động sản ảo để thu hút nguồn vốn.
Trước khi bùng nổ làn sóng Metaverse, trước đó tất cả 90.000 lô đất ảo của Decentraland, mỗi lô có diện tích 52 feet x 52 feet, tương đương khoảng 2,704 feet vuông, đã được bán trong các cuộc đấu giá vào năm 2017 và 2018. Các lô đất ảo này đang được niêm yết trên các sàn thứ cấp với giá từ vài nghìn đến vài trăm nghìn đô la Mỹ.
Tuy nhiên, ngoài những ý kiến ủng hộ và đặt kỳ vọng vào tương lai của công nghệ Blockchain, metaverse và bất động sản ảo nào thì cũng có không ít những quan điểm bày tỏ sự quan ngại nhất định đối với loại hình tài sản cố định mới này.
Có nhiều ý kiến cho rằng, các bất động sản ảo không gắn liền với bất kỳ thứ gì có giá trị thực tế, do đó khi các metaverse không còn phổ biến, số tiền khổng lồ đã bỏ vào các bất động sản ảo sẽ mất. Một số người thậm chí lo lắng về tình trạng bong bóng bất động sản ảo trên các metaverse.
Theo giáo sư Mark Stapp – chuyên gia ngành bất động sản tại đại học Bang Arizona chia sẻ với truyền thông rằng bong bóng sẽ xảy ra khi thị trường không có giá trị nội tại mà chỉ dựa vào đầu cơ.
Còn theo ông Edward Castronova giáo sư truyền thông tại Đại học Indiana Bloomington cho rằng, khi bất động sản ảo không còn được yêu thích, chúng sẽ trở nên vô dụng và tất cả những gì bạn sở hữu chỉ là một mã NFT (Non-fungible token-Token không thể thay thế) không có giá trị.
Theo Wang Pengbo, chuyên gia phân tích cấp cao cho biết: “Bạn sẽ không thể lấy giá trị ngoài thế giới thực để định giá bất động sản trong thế giới ảo. Suy cho cùng, quá trình hình thành các lô đất liên quan đến nhiều yếu tố. Chúng chưa thực sự chín muồi, còn các nhà đầu cơ ngoài đời lại đang đổ xô đầu tư vào thị trường béo bở. Mọi thứ sẽ bị đẩy đi quá xa và bong bóng có thể vỡ bất cứ lúc nào. Những nhà đầu tư đến sau sẽ phải đối mặt rất nhiều rủi ro”.
Vào tháng trước, những người chơi Rainbow Universe khi đăng nhập vào game và phát hiện ra căn nhà họ dày công xây dựng đã “biến mất không dấu vết”. Đội ngũ phát triển game chỉ đưa ra thông báo rằng: “Sự cố đã được báo cáo và đang được điều tra. Xin mọi người đừng hoảng sợ”. Điều này cho thấy, có một sự thật đáng lo ngại về “đất ảo” – tài sản có trị giá hàng triệu USD nhưng không được bảo vệ bởi các chế tài, hành lang pháp lý. “Vẫn còn quá nhiều rủi ro liên quan đến đầu cơ đất ảo, chẳng hạn như giá không ổn định và hành lang giám sát chưa hoàn thiện”, ông Pengbo cảnh báo.
Tại Việt Nam, bình luận về xu hướng mới này một luật sư cũng cho biết, khi một bên trên Blockchain cho rằng đang sở hữu bất động sản thì cần xác định họ có đủ tư cách pháp lý để sở hữu bất động sản hay nhận ủy thác đầu tư không.
“Trong bối cảnh hành lang pháp lý chưa được hoàn thiện, những người tham gia thị trường này cần hết sức thận trọng bởi nếu xảy ra sự tranh chấp thì cũng khó có thể giải quyết, khiếu nại” – Luật sư này phân tích.
