Xuống tiền sai chỗ
Theo dữ liệu của ViettockFinance, tính từ đầu năm đến 2/12 đã có 90% cổ phiếu trên sàn HOSE và HNX đã tăng giá. Bạn có thể hình dung, nếu bạn chọn bừa một cổ phiếu nào thì tỷ lệ thắng tương đương 90%. Tuy nhiên, vẫn còn đó 10% khả năng cổ phiếu vẫn giảm và vẫn “gánh lỗ” chờ đợi ngày “về bờ”, và có thể nhiều nhà đầu tư sẽ phải ôm hận.
Chọn đúng mã cổ phiếu nhưng…sai thời điểm
Cổ phiếu ngân hàng chính là ví dụ điển hình cho việc đúng mã nhưng…sai thời điểm. Trong giai đoạn nhóm cổ phiếu ngân hàng giảm từ đỉnh vào giữa năm, hay gần nhất là cú sụt giá liên tục của loạt cổ phiếu ngành thép từ cuối tháng 10/2021. Mặc dù vậy đây là những dòng cổ phiếu tốt, được đánh giá cao về mặt cơ bản. Tuy nhiên, nếu đầu tư sai thời điểm thì nhà đầu tư vẫn phải “ngậm trái đắng”.
Hiện nay, ngày càng có nhiều người xem chứng khoán là nghề tay trái, kiếm thêm ngoài thu nhập chính. Thống kê từ đầu năm 2021, trung bình mỗi tháng có đến trên 100 nghìn tài khoản được mở mới. Số lượng nhà đầu tư cá nhân Việt Nam đã xấp xỉ ở mức 3% dân số. Thành phần những nhà đầu tư có thể là bất kỳ ai như nhân viên ngân hàng, nhân viên văn phòng, nhân viên kinh doanh….
Một thực tế mà rất nhiều chuyên gia chứng khoán nhận thấy là nhóm đầu tư mới thường đầu tư không đạt được hiệu quả trong giai đoạn đầu tiên. Việc mua bán không có phương pháp, hiểu sai về các quy định giao dịch, mua bán theo tin đồn, chạy theo xu hướng, lời mời chào… khiến túi tiền nhà đầu tư bị giảm dần đi.
“Nhà đầu tư mới thường hay bị thua lỗ khi tham gia thị trường chứng khoán do nhiều nguyên nhân. Đây không phải chuyện xa lạ gì. Có người lỗ nhiều, có người lỗ ít, nhưng kiểu gì cũng thua lỗ ngay trong những tháng đầu tiên, nhất là khi không được tư vấn phù hợp. Tôi chứng kiến rất nhiều trường hợp tham gia thị trường với vốn nhỏ thì có lãi, nhưng sau khi bắt đầu thấy lãi nhanh, nhà đầu tư tăng quy mô vốn lên, sử dụng margin thì những ngày chịu lỗ cũng bắt đầu từ đây”, lời phân tích đến từ chuyên gia của một công ty chứng khoán hàng đầu đã chia sẻ.
Chưa có chiến lược đầu tư phù hợp
Trong một diễn đàn đầu tư, có một nhà đầu tư đã tỏ ra không hài lòng khi chỉ lãi 16 triệu sau khi đầu tư 800 triệu trong vòng 5 tháng (tức là lãi khoảng 2% trên NAV). Điều đáng chú ý ở đây đang là giai đoạn thị trường tăng ấn tượng kể từ đầu năm đến nay. Nhìn VN-Index vươn lên mốc 1.500 điểm mà tài khoản không tăng đáng kể, nhà đầu tư này đã bỏ ngỏ việc rời bỏ thị trường chứng khoán.
Một nhà đầu tư khác cũng chia sẻ, mức lợi nhuận 3 năm chơi chứng khoán không vượt quá 20%. Đối với nhà đầu tư cá nhân thì đây là thành tích còn khá khiêm tốn, vì thị trường liên tục tăng lên 1,500 điểm và hàng loạt dòng cổ phiếu đã tăng bằng lần.
Theo ông Nguyễn Duy Anh, đại diện Khối Khách hàng tổ chức Chứng khoán Phú Hưng (PHS), cho biết, nhà đầu tư cá nhân nên lựa chọn mua cổ phiếu với giá chiết khấu hợp lý hơn là chọn giá mua kiểu định giá tài sản M&A như rất nhiều nhà đầu tư đang lầm tưởng hiện nay.
Trên giao dịch thực tế, rất nhiều người đã bán đi những cổ phiếu tốt ở một mức giá quá rẻ và sau khi cổ phiếu đó tăng giá khi nhìn lại thì cực kỳ nuối tiếc. Về vấn đề này, nhà đầu tư được khuyên nên mua đúng cổ phiếu và nắm giữ trung hạn, hạn chế “lướt sóng” thì hiệu quả sẽ luôn cao hơn.
Nhiễu loạn thông tin
Thông tin cũng là điều quan trọng không thể thiếu trên thị trường chứng khoán. hàng ngày thậm chí hàng giờ bạn sẽ phải tiếp xúc với hàng loạt những thông tin liên quan đến chứng khoán từ các diễn đàn, báo chí, công ty chứng khoán hay thậm chí là chỉ qua lời ‘phím” từ người thân, bạn bè.
Việc có quá nhiều nguồn thông tin khiến nhà đầu tư bị rối loạn, ảnh hưởng trực tiếp đến việc nhận định và có thể đưa ra quyết định sai lầm trong việc mua bán. Hơn nữa, việc tiếp cận quá nhiều thông tin không cần thiết cũng sẽ tốn rất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến cuộc sống của nhà đầu tư.
Tệ hơn, nhiều nhà đầu tư sẽ còn bị ảnh hưởng bởi những nguồn thông tin sai sự thật, gây bất lợi. Điển hình như việc doanh nghiệp “xào xáo” lại báo cáo tài chính (BCTC), tung thông tin úp mở không rõ ràng, vẽ lên những dự án “ma” để thao túng giá cổ phiếu, “úp sọt” nhà đầu tư.
Lý trí bị tâm lý “đánh gục”
Vấn đề tâm lý trong đầu tư là vô cùng quan trọng. Rất nhiều nhà đầu tư có tầm nhìn ngắn hạn sẽ chọn chốt non hoặc cắt lỗ (cutloss) rồi sau đó lại phải…mua lại với cái giá cao hơn cả lúc bán và dễ bị đu đỉnh.
Theo tỷ phú Warren Buffett từng đưa ra lời bình luận rằng đối thủ lớn nhất của nhà đầu tư không phải là thị trường mà là chính bản thân họ. Cho dù bạn có kiến thức về cổ phiếu, tiền tệ hay tài chính nhưng bản thân nếu không khống chế được cảm xúc bản thân thì bạn cũng khó mà có thể thu lại lợi nhuận từ việc đầu tư.
Đầu tư không phải là trò chơi trí tuệ, một người có chỉ số IQ 160 cũng chưa chắc đã thắng được người có chỉ số thông minh 130 vì họ có tâm lý vững chắc, chiến thắng được cảm xúc của mình mới là chìa khóa của sự thành công.
Huyền thoại trong giới đầu tư chứng khoán Warren Buffett đưa ra khuyên nhà đầu tư rằng, chúng ta không nhất thiết phải là người thông minh hơn người khác, nhưng điều bạn phải có là khả năng kiềm chế chính bản thân tốt hơn họ. Bạn phải dũng cảm lúc người khác nhút nhát, và tham lam lúc người khác hoang mang.
Lời khuyên dành cho nhà đầu tư là gì?
Theo ông Nguyễn Vũ Luân – Trưởng phòng Môi giới Chứng khoán VNDirect cho biết, trong giai đoạn thị trường VN-Index chạm mốc 1,500 điểm hiện tại, nhà đầu tư nên chọn lựa cổ phiếu có chất lượng tốt hơn, thay vì cứ chạy theo các cổ phiếu đầu cơ mà không hiểu nội tại kinh doanh.
Hoặc bạn có thể chia ra phân bổ đầu tư hợp lý và tỷ trọng cổ phiếu đầu cơ ở mức thấp trong giai đoạn này. Theo chu kỳ đầu tư, khi các cổ phiếu rẻ không còn nữa, thì chỉ những doanh nghiệp và ngành nào tăng trưởng mới giúp cổ phiếu có thể tiếp tục tăng bền vững.
Việc trong thị trường uptrend mà tài khoản nhà đầu tư chỉ tăng nhẹ hay thậm chí lỗ cũng không phải điều quá xa lạ. Ông Luân cũng chỉ ra mỗi cổ phiếu đều có thời điểm tăng khác nhau. Nhà đầu tư không nên chạy theo những ngành đã tăng nhiều mà hãy tìm kiếm các cổ phiếu có chất lượng tốt, kinh doanh của công ty ổn định và canh mua được giá rẻ hoặc tích lũy cổ phiếu thời điểm thị trường đang rung lắc, giảm điểm để mua và kiên nhẫn nắm giữ chờ đợi, tránh lại “mua đỉnh bán đáy”.
(Nguồn: Tham khảo ViettockFinance)
