Báo Mỹ đưa tin, các nhà máy Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn trong việc đưa người lao động trở lại và đó cũng là vấn đề của nền kinh tế toàn cầu hiện nay.
Trong suốt 5 năm, chị Lê Thị Kim Dung là một công nhân may quần Jean cho các thương hiệu Mỹ tại một khu công nghiệp rộng ở ngoại ô thành phố Hồ Chí Minh. Khi Covid-19 càn quét qua thành phố vào tháng 7 vừa qua chính quyền TP. HCM đã ra lệnh đóng cửa nhà máy nơi chị đang làm việc đồng thời áp lệnh giới nghiêm khiến chị Dung và chồng phải sống trong căn nhà trọ chật chội với nhà vệ sinh công cộng ẩm thấp phía dưới hành lang.
Vào khoảng tháng 10, khi các hạn chế được nới lỏng, hai vợ chồng chị đã chạy xe máy hơn 100 km về phía Nam để về quê của họ tại Đồng Bằng Sông Cửu Long và chị cũng không chắc chắn sẽ quay trở lại TP.HCM. Chồng chị là Anh Dũng cho biết:”Nhiều người đã bị nhiễm bệnh và đưa đi, tôi rất sợ”.
Nền kinh tế toàn cầu phụ thuộc rất nhiều vào quyết định của hàng trăm nghìn công nhân như anh Dũng và chị Dung, những người công nhân tại các công ty đa quốc gia và địa phương.
Khi mối quan hệ Trung Quốc và Mỹ đang xấu đi, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng về sản xuất với xuất khẩu hàng năm tăng gần 20 lần trong hai thập kỷ qua, lên con số 283 tỷ USD vào năm 2020.
Samsung Electronics Co. sản xuất tủ lạnh và máy rửa bát ở Việt Nam, các công ty sản xuất phụ cho Urban Outfitters, Calvin Klein và Gap sản xuất áo phông, quần jean và áo len và Nike, Adidas và Puma có hàng trăm triệu đôi giày.
Hiện nay nhiều nhà máy Việt Nam đang phải sản xuất với 70% hoặc ít hơn khi nhân viên của các công ty này không quay trở lại làm việc. Trong khi tỷ lệ sản xuất kia là trước khi dịch bệnh xảy ra. Khi hàng trăm nhà máy phải đóng cửa hoàn toàn hầu hết các công ty vẫn còn phải vài tháng nữa mới đạt được công suất sản xuất đầy đủ.
Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales, Úc, cho biết: “Chính phủ nghĩ rằng họ có thể cho phép các nhà máy hoạt động trở lại và công nhân sẽ quay trở lại làm việc. Nhưng chính phủ không thể ép buộc công nhân quay lại nhà máy”.
Với tình hình phục hồi kinh tế của Việt Nam, chính phủ và các nhà máy đã làm mọi cách để thu hút người lao động quay trở lại làm việc với họ. Một số nhà máy của Nike Inc đang treo 100 USD tiền thưởng bằng khoảng 1/4 tiền lương hàng tháng của công nhân để họ quay trở lại.
Một xưởng sản xuất giày thể thao New Balance hứa rằng sẽ đưa đón công nhân miễn phí từ TP.HCM đến các tỉnh lân cận. Các bộ ngành liên quan cũng đang lên kế hoạch cho các cuộc điều tra về tình trạng thiếu hụt lao động và các quan chức Chính phủ đang thiết lập hội chợ việc làm trực tuyến, gửi tin nhắn văn bản kêu gọi, đồng thời đề nghị giảm tiền thuê nhà trọ và tăng khả năng tiêm vaccine cho các công nhân khi quay trở lại làm việc.
Ông Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, cựu cố vấn Chính phủ tại Hà Nội cho biết: “Nếu người dân quay trở lại họ sẽ muốn được hỗ trợ tiền thuê nhà và được tiêm vaccine để đảm bảo an toàn trước đại dịch”.
Việt Nam đã vượt qua được đại dịch khi bùng phát có 35 trường hợp tử vong được ghi nhận hồi tháng 4/2021, tạo cảm giác an tâm và tự hào rằng đất nước sẽ tránh khỏi những điều tồi tệ nhất của đại dịch. Nhưng khi biến thể Delta đến châu Á vào mùa xuân năm 2021, quốc gia này chỉ với 25% dân số được tiêm chủng ngay cả ngày hôm nay đã bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là các tỉnh phía Nam nơi tập trung rất đông các ngành sản xuất. Hiện tại trên toàn quốc đã vượt quá 22 nghìn ca tử vong trong đó gần 17 nghìn ca tử vong tại TP.HCM.
Khi mọi thứ đã vượt khỏi tầm kiểm soát và Chính phủ đã phải áp dụng các biện pháp mạnh tay như cấm ra ngoài thậm chí mua hàng tạp hóa (những người lính trở thành người giao hàng). Các nhà máy Việt Nam thông báo họ chỉ có thể mở cửa nếu cung cấp chỗ ở tại chỗ cho nhân viên, thúc đẩy một số công ty dựng lều trên sàn nhà máy những nhiều công ty khác vẫn chọn phương án đóng cửa.
Xe bus tại TP.HCM khan hiếm và đắt đỏ vì hạn chế đi lại, chị Dung không có kế hoạch ra thành phố mà chỉ ở quê bán chuối, dưa hấu, xoài ở chợ nổi. Chị hạnh phúc khi được gặp đứa con gái 6 tuổi của mình. Chồng chị cũng đã tìm được công việc phụ hồ xây dựng gần nhà và anh trai chị Dung cũng về nhà sau khi nhà máy nơi anh này làm việc cũng đóng cửa. Chị dụng đã dành tiền tiết kiệm của mình để thuê nhà và mua thức ăn khi mắc kẹt ở nhà trọ. Chị chia sẻ:” Tốt hơn là ở nhà kiếm được ít tiền hơn là quay lại thành phố lúc này”.
(Nguồn: Theo Bloomberg)
