Khai thác dầu lúc giá tăng cao – Vô vàn thách thức ngành dầu khí phải đối mặt

Theo kết quả thẩm tra báo cáo này của Chính phủ, Ủy ban Tài chính ngân sách nhà nước cho rằng chưa phù hợp khi dự kiến sản lượng khai thác dầu giảm so với ước tính thực hiện năm 2021 trong điều kiện giá dầu thế giới tăng cao đột biến như hiện tại.

Ông Hồ Đức Phước, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết đã làm việc với Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) nhưng khả năng tăng sản lượng khai thác dầu thô năm sau là rất khó.

Ông Phước cho biết thêm, tài nguyên các mỏ khai thác đang suy giảm, việc gia tăng sản lượng sẽ gia tăng rủi ro trong quá trình khai thác mỏ.

Về phía PVN cho biết hiện giờ phần lớn các mỏ hiện đang khai thác đều đã giảm số lượng sản lượng thực tế, trong khi việc phát triển mỏ còn nhiều hạn chế. Vì thế, duy trì hoàn thành kế hoạch khai thác đủ số lượng dầu thô là điều rất khó.

Các dầu mỏ đã được đưa vào sử dụng và khai thác từ năm 1986 – 2015. Có những mỏ khai thác hơn 15 năm cho đến 35 năm đang ở giai đoạn khai thác cuối đời mỏ, độ ngập nước cao bình quân ở mức 50 đến 90%, sản lượng suy giảm tự nhiên tại số mỏ này khoảng 15-25% mỗi năm.

Không chỉ giảm khai thác dầu, PVN cũng lên kế hoạch giảm khai thác khí do tình hình tiêu thụ khí khó khăn nhất là cho ngành điện sụt giảm mạnh. 9 tháng đầu năm cho thấy huy động nguồn khí cho ngành điện chỉ khoảng 72% so với cùng kỳ và chỉ bằng 70% so với kế hoạch ban đầu của năm gây ảnh hưởng chung đến khí đồng hành tại các mỏ khai thác dầu không được huy động.

Tổng giám đốc PVN ông Lê Mạnh Hùng cho biết việc khai thác mỏ phụ thuộc nhiều cả vào việc đầu tư, thực hiện các hợp đồng. Mỏ đều đã vận hành khai thác từ lâu chưa có hợp đồng mới, cũng chưa có mỏ mới. Muốn gia tăng sản lượng khai thác mỏ, PVN phải dùng giải pháp kỹ thuật, tuy nhiên cũng chỉ là hỗ trợ, nó có thể thành công hoặc thất bại.

Một số giải pháp đã được tập đoàn này sử dụng nhằm tăng sản lượng khai thác mỏ như tối ưu hóa hệ số sử dụng thiết bị, can thiệp giếng góp thêm 1-2% sản lượng cho mỏ. Ngoài ra, hàng năm PVN và các nhà thầu khai thác đều tìm cách khoan bổ sung nhưng số lượng hạn chế, sản lượng của các giếng khoan này chỉ góp dưới 10% sản lượng chung của cả mỏ.

Hoạt động khai thác dầu khí ở ngoài biển cũng có nhiều rủi ro lớn như địa chất, điều kiện thời tiết, nhân lực… dẫn đến sản lượng thực tế có sự thay đổi so với kế hoạch ban đầu của cả năm. Trước đó, nhà nước cũng cho phép doanh nghiệp thay đổi, điều chỉnh kế hoạch được phê duyệt và sản lượng thực tế ở mức 10%.

“Để khai thác được dầu mỏ phải đầu tư hàng chục năm từ khâu thăm dò trữ lượng, tìm kiếm đến phát triển khai thác mới có sản lượng.” Ông Hùng chia sẻ. Nhưng thời gian qua, việc đầu tư bị hạn chế nên không có trữ lượng dầu và khó có sản lượng ngay được.

Ông Vũ Quang Nam, phó chủ nhiệm CLB doanh nghiệp dầu khí cho hay chi phí cho tìm kiếm thăm dò một giếng dầu tốn khoảng 10-15 triệu USD. Tỷ lệ rủi ro khai thác lại rất cao và tỷ lệ thành công chỉ có 20%. Thủ tục phê duyệt dự án thăm dò khai thác dầu khí còn nhiều bất cập do Luật dầu khí chưa sửa đổi khiến nhiều doanh nghiệp trong nước như PVN khó khăn trong việc khai thác các dự án thăm dò mỏ dầu.

PVN cho biết ngoài giải pháp đẩy mạnh thì tìm kiếm thăm dò, khai thác để gia tăng trữ lượng dầu, cần xử lý khó khăn sớm liên quan đến 2 dự án trọng điểm dầu khí là dự án khí Lô B và dự án Cá Voi Xanh để đưa 2 mỏ này vào khai thác theo kế hoạch. Ngoài ra, cơ quan nhà nước cần sớm có sự thay đổi điều kiện phân chia giữa nhà nước và nhà thầu.

Tóm lại ngành khai thác dầu khí đang gặp những trở ngai như:

1. Tài nguyên các mỏ dầu đang dần cạn kiệt. Chưa khai thác tìm kiếm thăm dò khai thác được các mỏ mới.

2. Thiếu các hợp đồng đầu tư vào khai thác mỏ.

3. Tình hình tiêu thụ khí đang suy giảm dần

4. Gặp nhiều rủi ro về điều kiện thời tiết, khí hậu, địa hình trong quá trình thăm dò khai thác.

5. Nguồn nhân lực khai thác dầu mỏ cũng hạn chế so với các ngành nghề khác.