Giá khí gas khí hóa lỏng (LNG) trên thế giới đang nóng hơn bao giờ hết, khiến thị trường từ chỗ bị ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh chuyển sang không thể bắt kịp nhu cầu phục hồi trên toàn cầu khi mà dự báo mùa đông năm nay thời tiết sẽ lạnh hơn.
Khí gas hóa lỏng bị đẩy lên con số 34 USD/ triệu đơn vị nhiệt điện (khoảng 773,670VND) tại Anh (mmBtu) mới đây, trong khi đó thì giá khí đốt tại châu Âu đã tăng tới 300%.
Vì sao giá khí gas hóa lỏng thế giới tăng cao?
Tình hình khủng hoảng điện tại Trung Quốc do nguồn than thiếu hụt khiến cho tình hình thiếu khí đốt trở nên trầm trọng hơn. Cùng với đó là sự cạnh tranh giữa châu Âu và châu Á trong việc đảm bảo nguồn năng lượng trong thời gian tới khi mà mùa đông năm nay được dự báo sẽ lạnh ở mức kỷ lục.
Lượng khí đốt dự trữ tại châu Á và châu Âu chiếm 94% tổng lượng nhập khẩu LNG toàn cầu và hơn 1/3 lượng tiêu thụ khí đốt của cả thế giới. Hiện nay nó vẫn ở mức cực kỳ thấp.
Theo Liên minh khí đốt Quốc tế, chỉ có 8,9 triệu tấn / năm( mtpa) trong số tổng 139,1 mtpa công suất khí hóa lỏng mới theo kế hoạch dự kiến trước đó được đi vào hoạt động.
Nhìn chung hầu hết những nhà sản xuất khí LNG lớn đã hoạt động gần như hết công suất và cố gắng phân bổ lượng khí xuất khẩu cho khách hàng cụ thể của họ. Vì vậy mà không có khả năng cung cấp thêm khí gas hóa lỏng trong thời gian ngắn hạn.
Do tình hình dịch bệnh kéo dài, một số lượng công suất bổ sung đã bị trì hoãn do cuộc khủng hoảng logistic khiến việc xây dựng và bảo trì một số địa điểm quan trọng bị ngừng trệ như tại Nga và Indonesia
Theo dữ liệu của Refinitiv cho đến thời điểm hiện tại, 288,1 triệu tấn LNG đã được bốc xếp để xuất khẩu đi các nước trên toàn cầu và đạt chỉ số tăng trưởng khoảng 7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nguy cơ khủng hoảng giá khí gas hóa lỏng toàn cầu
Thời điểm tháng 5/2020 giá LNG thấp kỷ lục ở mức 1,85 USD/mmBtu trong thời điểm nhiều nước ở châu Âu áp dụng lệnh phong tỏa giãn cách xã hội vì Covid-19 làm giảm nhu cầu tiêu thụ khí đốt, nhu cầu sử dụng điện giảm.
Trong khi đó, thị trường khí đốt lại được bổ sung bởi những nguồn cung mới từ những nhà sản xuất lớn tại Qatar, Mỹ, và Úc.
Thời tiết khắc nghiệt của mùa đông hồi cuối năm 2020 và đầu năm 2021 khiến nhiều nhà cung cấp điện trên thế giới bị thiếu nhiên liệu trầm trọng làm tăng nhu cầu LNG giao ngay.
Trước đó các nhà sản xuất LNG đã cắt giảm sản lượng, giảm xuất khẩu trong mùa hè khiến cho lượng sự trữ khí đốt bị ảnh hưởng đến việc tích trữ nguồn nhiên liệu đốt của các nhà máy điện.
Không chỉ thiếu nguồn cung mà cước vận chuyển cao khiến giá khí gas hóa lỏng tăng lên mức kỷ lục 32,50 USD/mmBtu vào hồi tháng 1.
Những công ty tại Châu Âu đã phải nỗ lực làm đầy lượng khí dự trữ trong thời điểm mùa hè khiến việc sử dụng điều hòa tăng cũng như giá Carbon kéo theo tăng cao. Điều này buộc các nhà máy phát điện phải chuyển sang tăng sử dụng khí thay cho việc sử dụng than đốt.
Nguồn cung khí đốt càng trở nên eo hẹp hơn khi mà nguồn cung từ Na Uy và Nga cũng bảo trì cơ sở khai thác khí đốt.
Châu Á cạnh tranh với châu Âu tăng nhập khẩu khí đốt
Theo dữ liệu báo cáo từ Refinitiv cho thấy, lượng khí đốt châu Á mua vào tăng cao đặc biệt là tại Trung Quốc. Việc bổ sung vào kho dự trữ đã cạn kiệt khiến cho Châu Âu bị thiếu hụt nguồn nhiên liệu khí đốt trong mùa đông sắp tới dẫn đến nhập khẩu khí vào Châu Âu tính tới tháng 8 giảm 18% so với cùng kỳ năm 2020.
Theo thống kê Tổng cục Hải Quan, lũy kế 8 tháng đầu năm, nhập khẩu khí đốt hóa lỏng đạt 1,2 triệu tấn, trị giá 795 triệu USD, tăng 8% về lượng, tăng 49% về kim ngạch so với cùng kỳ.
Nhập khẩu khí LNG trong tháng 8 đạt gần 250 nghìn tấn, giá trị 173 triệu USD, tăng 18% về lượng và tăng 25% về giá trị so với tháng 7. Đây là tháng thứ hai liên tiếp nhập khẩu khí ghi nhận mức tăng đột biến.
Giá nhập khẩu khí đốt hóa lỏng trong tháng 8 đạt 696 USD/tấn, tăng 20% so với tháng 1.
Tính chung 8 tháng đầu năm, giá khí gas hóa lỏng nhập khẩu đạt trung bình 609 USD/tấn, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2020.
Rủi ro tiềm ẩn sau cuộc khủng hoảng
Hiện nay, việc mua đủ lượng khí đốt dự trữ gắp rất nhiều khó khăn. Riêng châu Âu, khí hậu vào mùa hanh khô ít gió, khiến việc sử dụng khí đốt tại các nhà máy điện tăng lên.
Trong khi đó, Trung Quốc có ảnh hưởng lớn tại Châu Á đang lâm vào cuộc khủng hoảng điện nghiêm trọng. Điện trở thành mặt hàng phân phối cho lĩnh vực công nghiệp và khu dân cư khiến lượng nhập khẩu LNG tăng không kiểm soát.
Giá khí gas hóa lỏng có thể tăng cao hơn nữa khi mà dự báo nhiệt độ mùa đông tại một số nước ở Châu Á sẽ có thể xảy ra đợt rét đậm, rét hại như cuối năm 2020.
Citi lưu ý đến khách hàng về giá LNG trao đến tay hoặc những chuyến tàu trở khí gas sẽ có giá khoảng 100 USD/ mmBtu, tương đương 580 USD/thùng quy dầu mỏ. Điều này dự trên cơ sở khi quan sát giá khí đốt ở Mỹ đang tăng mạnh trong thời gian gần đây.
Quan ngại về nguồn cung khí đốt trong tương lai
Theo ông Charif Souki, đồng sáng lập công ty khí đốt tự nhiên Tellurian của Mỹ, không chỉ do dịch bệnh Covid-19 khiến ngưng trệ việc khởi công các dự án, việc hướng tới các nguồn cung cấp năng lượng xanh đã làm chậm lại việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng LNG.
Việc này ngăn cản các nhà sản xuất bổ sung nhanh chóng nguồn cung cấp khí đốt cho thị trường hiện nay.
Việc nhiều quốc gia ” xem thường” mức giá khí đốt trong vòng 5 năm liền trước đây khiến việc lập kế hoạch dự trữ khí đốt bị bỏ qua dẫn đến tình trạng khủng hoảng khí đốt nghiêm trọng như hiện tại.
Trong tương lai, giá khí gas hóa lỏng cũng vẫn sẽ có sự biến động lớn trên toàn thế giới khi mà chưa thể có được nguồn cung lớn đáp ứng nhu cầu sử dụng tại thời điểm này.
(Theo: Liên minh khí đốt Quốc tế)
