Vào ngày 11/10, cổ phiếu SHB chính thức chuyển qua giao dịch phiên đầu tiên trên sàn HOSE sau hơn 10 năm trời niêm yết tại sàn HNX. Giá chốt phiên hôm đó là 30.300 đồng/cổ phiếu, vốn hóa tương ứng của SHB là 55.648 tỷ đồng (vào khoảng 2,4 tỷ USD). Nhờ đó, sàn HOSE đã có thêm một thành viên có vốn hóa tỷ đô.
Trong khi đó, HNX đã mất đi một thành viên lâu đời và có quy mô hàng đầu. Sự việc SHB chuyển đi này đã khiến HNX chỉ còn duy nhất một doanh nghiệp có vốn hóa hơn 1 tỷ USD, đó là Thai Holdings (THD) với vốn hóa hơn 80.000 tỷ đồng (3,5 tỷ USD). Nếu so với 2 sàn còn lại, thì đây là con số vô cùng khiêm tốn.
Theo số liệu ngày 12/10, thị trường chứng khoán VN có tổng cộng 56 doanh nghiệp có vốn hóa trên 1 tỷ đô. Trong đó, sàn HOSE có 43 đại diện, sàn UPCOM có 12 đại diện, trong khi đó HNX chỉ có duy nhất THD.
Ngoài ra, hiện tại ở sàn HNX chỉ còn một DN sắp đạt 1 tỷ đô, đó là Vicostone (VCS) với vốn hóa chốt phiên 12/10 đạt tổng 20.500 tỷ đồng (khoảng 900 triệu USD).
Có phải HNX đang lép vế so với UPCOM?
Trước đây, các cổ phiếu lớn trên thị trường đều được giao dịch phần lớn ở HOSE và HNX, trong khi UPCOM được mặc định là sân chơi của những cổ phiếu nhỏ, chất lượng không cao hoặc các cổ phiếu bị hủy niêm yết, phải xuống hạnh. Chính vì vậy thanh khoản trên UpCOM cũng rất kém và quy mô so với 2 sàn trên cũng rất nhỏ.
Nhưng 5 năm trở lại đây, UpCom đã có sự chuyển mình tương đối mạnh mẽ, khi đã vượt xa HNX về quy mô thị trường cũng như số lượng doanh nghiệp.
Số liệu năm 2013, vốn hóa ở sàn UPCom chỉ có tổng cộng khoảng 25 ngàn tỷ đồng, chỉ bằng 1/4 so với sàn HNX. Nhưng đến năm 2016 thì vồn hóa UpCom đã tăng lên 280 nghỉn tỷ, gấp đôi cả sàn HNX. Còn theo số liệu cập nhật ngày 30/09/2021, vốn hóa UpCom đã gấp 3 vốn hóa HNX, đạt tổng cộng 1,3 tỷ triệu đồng.
Lý giải cho việc UPCom có bước nhảy vọt này, thì xuất phát từ việc Bộ Tài Chính phát hành Thông tư 180/2015/TT-BTC về hướng dẫn đăng ký, giao dịch trên hệ thống chứng khoán chưa niêm yết.
Thông tư này ra đời đã khiến nhiều doanh nghiệp nhà nước niêm yết trên UpCom, trong đó có nhiều DN quy mô lớn đã và đang hoạt động trên sàn này, có thể kể đến như: Việt Tiến (VGG), Viettel Post (VTP), Tập đoàn cao su (GVR), Vietnam Airlines (HVN), Becamex (BCM), Viettel Global (VGI), EAM (VEA)
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn như Masan Consumer (MCH), Masan Meat Life (MML), SCG,…cũng đăng ký niêm yết trên sàn UPCom thay vì chọn niêm yết trên HNX, HoSE. Điều này đã góp phần UpCom trở nên ngày càng sôi động.
Trái ngược với UpCom thì HNX lại đang gặp rất nhiều khó khăn khi thu hút các doanh nghiệp niêm yết trên sàn này. Thường thì những doanh nghiệp lớn, họ sẽ chọn luôn HOSE làm nơi niêm yết, hoặc họ chọn UpCom làm chỗ thử nghiệm trước khi chuyển lên HOSE. Trong khi 5 năm trước, các doanh nghiệp nhỏ lại chọn HNX là chủ yếu.
